thiếu [ở đây] một yếu tố, đó là: những gì CHỦ làm đối với những cái khác thì
cũng là việc làm đối với chính mình và những gì NÔ làm đối với mình thì cũng
làm đối với cái khác [CHỦ]. Vì lý do đó, qua tiến trình trên chỉ mới cho ra đời
một sự thừa nhận một chiều và không ngang bằng.
Trong sự thừa nhận này, đối với CHỦ, đối tượng hình thành nên sự thật của sự
xác tín về chính mình [của CHỦ] là cái ý thức không bản chất [ý thức lệ thuộc
của NÔ]. Nhưng rõ ràng là, đối tượng không tương ứng với khái niệm về nó, vì
ngay khi thiết lập được quyền làm chủ, CHỦ chỉ thực sự tìm thấy đối tượng là cái
gì đã trở thành hoàn toàn khác với ý thức độc lập, tự chủ. Cái đối diện với CHỦ
bây giờ không phải là một ý thức độc lập-tự chủ mà thực ra chỉ là một ý thức
không-độc-lập-tự chủ; do đó, CHỦ không xác tín về sự tồn tại-cho-mình như là
sự thật của mình. Trái lại, sự thật của mình, trong thực tế, là cái ý thức không-bản
chất và việc làm không có tính bản chất của ý thức ấy.
Theo đó, sự thật của ý thức độc-lập-tự-chủ [của CHỦ] chính là ý thức nô lệ [của
NÔ]. Ý thức nô lệ này thoạt đầu đúng là xuất hiện ra ở bên ngoài nó và không
phải như là sự thật của Tự-ý thức. Nhưng, giống như việc làm chủ đã cho thấy
bản chất của nó lại là cái ngược lại với những gì nó mong muốn trở thành, thì,
cũng vậy, việc làm nô, khi hoàn tất tiến trình, sẽ chuyển thành cái đối lập với
những gì nó đang tồn tại trực tiếp, [nghĩa là] với tư cách là ý thức bị đẩy ngược
lại vào trong chính nó, nó [ý thức làm NÔ] sẽ đi vào trong chính mình và tự đảo
hoá ngược lại (umkehren) thành sự độc lập-tự chủ chân thực.
Trở lên ta đã chỉ mới nhìn thấy việc làm nô ở trong quan hệ với việc làm chủ.
Nhưng việc làm nô [cũng] là Tự-ý thức, nên bây giờ là lúc thử xét về phương
diện này để xem việc làm nô tự-mình và cho-mình như thế nào. Thoạt đầu, CHỦ
là bản chất đối với [tình trạng] làm nô, do đó, đối với việc làm nô thì sự thật
[được mong ước] là cái ý thức độc lập-tự chủ-tồn tại-cho-mình, nhưng cái sự thật
tồn tại cho nó [cho việc làm nô] - chưa ở nơi bản thân nó. Chỉ có điều [quan
trọng] là: việc làm nô, trong thực tế, chứa đựng bên trong nó sự thật này về tính
phủ định thuần túy và về sự tồn tại-cho-mình, bởi lẽ việc làm nô đã nếm trải kinh
nghiệm [đau đớn] về cái bản chất này nơi bản thân nó. Nói rõ hơn, ý thức [làm
nô] này không phải đã có nỗi lo sợ (Angst) về điều này hay điều kia, lúc này hay
lúc nọ, mà đã lo sợ cho toàn bộ sự tồn tại của nó, bởi nó đã trải nghiệm sự kinh sợ
