mình, trong khi mà cuộc tiến hoá của tư tưởng cứ tiếp diễn giản quy mỗi thành
tựu vào một moment phụ tuỳ. Cũng như mỗi nền triết học, trong toàn bộ của
dòng vận động, tạo thành một cấp độ riêng của quá trình phát triển và có vị trí
xác định cho nó, ở đó nó có được giá trị và tầm quan trọng thực sự của mình…
Đó là lý do tại sao một nền triết học cũ không thoả mãn được tinh thần mà trong
đó từ nay một khái niệm sâu xa hơn đang sống. Cái nó muốn tìm thấy trong đó,
chính là khái niệm này nó đã tạo thành sự xác định nội tâm và gốc rễ cho tồn tại
của nó, được nắm bắt như là đối tượng của tư tưởng; nó muốn tự tri. Nhưng Ý
niệm được xác định như thế còn chưa được tìm thấy trong nền triết lý trước đó.
Vì lý do này, mà những nền triết học của Platon, của Aristote v.v… có lẽ vẫn còn
sống như là triết học hiện đại. Tuy nhiên triết học không còn tồn tại dưới hình
thức và ở mức độ như triết học thời Platon hay thời Aristote. Đó là lý do tại sao
ngày nay không nên có những triết gia phái Platon, phái Aristote, phái Khắc kỷ,
phái Épicure. Muốn làm sống lại những nền triết học này, muốn dẫn trở về cho
chúng tinh thần đã thám hiểm sâu hơn, sẽ là làm điều bất khả và là một điều dại
dột, giống như người bảy mươi tuổi cố gắng trở lại làm chàng thanh niên hay
chàng thanh niên muốn trở lại làm trẻ thơ, mặc dầu ông già kia, chàng thanh niên
nọ và chú bé con ngày xưa vẫn là một con người ấy.
Friedrich HEGEL, Những bài giảng về lịch sử triết học.
1. Nó là sự vượt qua cái trước nó.
2. Được bảo lưu, quá khứ vẫn còn sống động trong tinh thần.
3. Các triết gia lớn là những “người anh hùng của Lý tính”.
4. Theo Hegel thì Platon, trong quyển Cộng hoà, chỉ diễn tả một quan niệm nào
đó về đời sống đạo đức của người Hy Lạp thời cổ.
5. Lịch sử triết học phải được hiểu theo cách triết lý chứ không thể chỉ khảo sát
theo lăng kính thuần tuý lịch sử.
