nó tự hỏi mình sẽ được hạnh phúc chăng, ước muốn của mình có được thoả
nguyện hay không, tình yêu của mình có được đền đáp hay không. Tình yêu nhục
cảm không biết đến mối bận tâm này. Đối với Don Juan, tình hình không hề như
thế; chàng luôn chinh phục và phải luôn luôn nghĩ rằng chàng tuyệt đối chiến
thắng. Sự tự tin có thể hình như là một lợi thế cho chàng ta, nhưng nói thật ra nó
chỉ chứng tỏ một tình trạng nghèo nàn. Đàng khác, tình yêu thuộc về tâm hồn còn
có một biện chứng khác; thực tế, với từng mỗi cá nhân nó làm khác biệt đối
tượng của đam mê. Đó chính là sự phong phú, sự viên mãn của nó. Song với Don
Juan tình hình lại không như thế: chàng ta không có thời gian để phân biệt, tất cả
đối với chàng ta chỉ là công việc của khoảnh khắc (1). Thấy nàng và yêu nàng: đó
chỉ là cùng một chuyện, người ta có thể nói trong một nghĩa nào đó về tình yêu
trên bình diện tâm hồn, nhưng người ta chỉ làm như thế để chỉ một khởi đầu. Với
Don Juan, từ ngữ này mang một ý nghĩa khác: thấy nàng và yêu nàng, đó chỉ là
cùng một chuyện, nhưng trong khoảng khắc; cùng khoảng khắc đó, tất cả đã xong
và cuộc phiêu lưu lặp lại đến vô hạn.
Sošren KIERKEGAARD, Ly tiếp đề, phần II
1. Thời gian đối với Don Juan được tạo thành bởi những khoảnh khắc bất liên
tục.
Agamemnon và Abraham
Trong kinh sợ và run rẩy (Crainte et Tremblement) -1843 - Kierkegaard đem đối
lập Agamemnon, người anh hùng bi kịch hiện thân cho giai đoạn đạo đức, và
Abraham, người hiệp sĩ của đức tin hiện thân cho giai đoạn tôn giáo.
Người anh hùng bi kịch hoàn thành một sự hi sinh đáng cho ta ngưỡng mộ,
nhưng ông ta vẫn còn là tù nhân của những giá trị được xã hội công nhận và được
lí trí biện minh; Agamemnon hi tế con gái ruột của mình là Iphigénie, diễn tả cái
phổ quát, luật lệ của thành bang mà ông phục tòng và nó hậu thuẫn ông.
Người hiệp sĩ của đức tin, như Abraham, chấp nhận hi tế Isaac cho Thiên Chúa,
khi mà ngài đã hứa với ông rằng mọi xứ sở trên mặt đất sẽ được ơn phước dồi
dào, đã cùng lúc trải qua kinh nghiệm phi lý (của nghịch lý) và kinh nghiệm cô
đơn. Nhưng sự treo lửng cái hợp lý trong và bởi đức tin cho phép ông làm một
