Abraham. Người ta đến gần ông với sự kinh hãi tôn giáo, giống như Israel đến
gần núi Sinai.
Tôi phải quay trở lại với Abraham. Trong thời gian trước khi có kết quả,
Abraham hoặc là một tên sát nhân từng giây từng phút, hay là chúng ta đứng
trước một nghịch lý còn cao hơn mọi sự trung gian nào.
Vì vậy, câu chuyện của Abraham chứa đựng một sự tạm treo lửng cái đạo đức vì
một mục đích cao hơn. Trong tư cách một cá thể, ông trở thành cao hơn cái phổ
quát. Đây chính là nghịch lý, là cái không thể có trung gian. Làm thế nào ông vào
được nó thì cũng không thể cắt nghĩa giống như làm thế nào ông ở lại trong đó.
Nếu đây không phải là một người hùng của bi kịch mà là một tên sát nhân. Sẽ là
vô nghĩa khi tiếp tục gọi ông là cha của đức tin, để nói với những người chỉ biết
quan tâm đến lời nói. Một người có thể trở thành một người hùng bi kịch nhờ sức
mạnh riêng của mình - nhưng không phải là một hiệp sĩ của đức tin. Khi một
người đi trên con đường gian khổ của người hùng bi kịch, có nhiều người có thể
cho họ lời khuyên, nhưng người đi trên con đường đức tin nhỏ hẹp không có ai để
khuyên bảo họ, không có ai hiểu họ. Đức tin là một điều kì diệu, thế nhưng không
một con người nào bị loại khỏi nó; bởi vì cái thống nhất tất cả đời sống con người
là đam mê, mà đức tin là một đam mê.
Sošren KIERKEGAARD, Kinh sợ và Run rẩy, Toàn tập, Q.5,tr.165-168.
Chủ quan tính là chân lý (la subjectivité est la vérité)
Tại sao chủ quan tính lại là chân lý? Đây là một khẳng định gây sốc của
Kierkegaard trong thời buổi mà triết học duy lý đang thịnh hành, nhất là triết học
Hegel.
Ta hãy theo dõi sau đây lập luận của Kierkegaard để bênh vực khẳnh định có vẻ
đầy nghịch lý trên.
Khi tính chủ quan là chân lý, định nghĩa chân lý cũng phải chứa trong nó một sự
diễn tả phản đề của tính khách quan. Đây là một định nghĩa như thế về chân lý:
Một sự không chắc chắn khách quan, nắm chắc qua việc đưa nó vào nội tâm say
mê nhất, là chân lý, chân lý cao nhất có được cho một con người đang hiện hữu.
