căng kéo, và khiến cho đời sống phải bị đau đớn. Điều này chính xác cũng là lý
do mà tại sao anh ta thất vọng - bởi vì anh ta không thể tự huỷ hoại chính mình,
không thể bứt nó ra khỏi anh ta, không thể trở thành chẳng là cái gì cả. Điều này
cũng chính là công thức căn cơ của sự thất vọng, là sự tăng sốt trong đau yếu của
chính bản ngã…
Socrates đã chứng minh sự bất tử của linh hồn từ sự kiện rằng sự đau yếu của linh
hồn (tội lỗi) không huỷ hoại được nó giống như sự đau yếu của thể xác vẫn huỷ
hoại được thân thể. Cũng như thế, chúng ta có thể chứng minh được sự vĩnh cửu
trong con người, từ sự kiện rằng sự thất vọng luôn không thể huỷ hoại được chính
bản ngã người ấy, và điều này chính xác cũng là sự dày vò trong sự mâu thuẫn
của niềm thất vọng. Nếu chẳng có một điều gì là bất tử trong một con người, thì
anh ta cũng không tuyệt vọng; nhưng nếu sự tuyệt vọng có thể huỷ hoại được
chính bản ngã của anh ta, thì tất cũng sẽ không thể có được sự tuyệt vọng.
Như vậy tức có nghĩa sự tuyệt vọng đó, cái đau yếu đó trong bản ngã, là cái đau
yếu dẫn tới cái chết. Con người đang thất vọng chính là sự đau yếu có thể dẫn đến
cái chết được. Trong một ý nghĩa hoàn toàn khác hơn, thì điều đó có thể nói một
cách phù hợp về bất cứ một tật bệnh nào, và chúng ta có thể nói rằng sự đau yếu
đã tấn công vào chính phần cao quý nhất của người ấy; và như thế con người là
không thể chết được. Sự chết vẫn không phải là giai đoạn sau cùng của sự đau
yếu, nhưng sự chết là điều tiếp tục cái sau cùng. Để được giải phóng ra khỏi sự
đau yếu này qua chính cái chết, đó là điều không thể có được, bởi vì cái chết và
sự dày vò của nó… Và cái chết cốt yếu chính là ở sự có thể chết đi được.
Điều này cũng là tình trạng của tuyệt vọng. Tuy vậy và cũng xuyên suốt qua đó,
mà nó tránh được sự chú ý của chính người đang thất vọng, tuy nhiên cũng xuyên
suốt qua đó, mà người bị thất vọng có thể được thành công (như trong trường hợp
cùng loại đó của tuyệt vọng, mà nó vẫn có đặc trưng bởi sự không có ý thức là
mình cũng đang ở trong tuyệt vọng), trong sự đánh mất chính mình như thế, mà
nó vốn đã được lưu ý ít nhất - tuy nhiên sự vĩnh cửu sẽ làm cho nó thể hiện ra
tình trạng của người ấy là đã bị thất vọng, và nó sẽ vẫn cứ gắn chặt anh ta với
chính mình, đến độ mà tuy thế sự dày vò vẫn cứ còn đó, khiến cho người ấy
không thể nào bứt nó ra khỏi người ấy được, và nó đã trở thành hiển nhiên không
thể nào suy nghĩ được là người ấy đã thành công. Và do thế, mà vĩnh cửu lại phải
