cùng với cảm giác là cá nhân tính. Nếu như trong một cuộc đời khác mà người ta
trừu xuất thời gian đi, và bạn hứa cho cá nhân một tồn tại riêng tư, cảm giác và
nhất là hưởng thụ vĩnh hằng, bạn chỉ tuân theo phóng tưởng cho mọi sự đều có
thể, chứ không theo lí trí
Ludwig FEUERBACH, Suy tư về cái chết và sự bất tử.
1. Xem bản văn số 3 (của Feuerbach): "Ý thức về đối vật là tự ý thức của con
người."
2. Đối chiếu với Bergson,Bachelard
3. Tham khảo công thức kết ước của Faust của Goethe: "Hãy dừng lại, khoảnh
khắc ơi, người đẹp lắm"
(Bản dịch của Gérard de Nerval).
GÓP PHẦN PHÊ PHÁN TRIẾT HỌC HEGEL (Contribution à la critique de la
philosophie de Hegel)
Hệ thống của Hegel bị phản bác trên hai điểm then chốt:
1. Nó không thể đặt dấu nhấm hết cho lý tính. Ngày mai nó sẽ là triết học
giữanhững triết học khác, bởi không có bất kì cá thể nào hiện thân cho cái phổ
quát nơi mình. Lịch sử vẫn tiếp diễn.
2. Nó không phải trình bày cái thuần lý mà không có tiền giả định. Cứu cách của
nó (ý tưởng tuyệt đối) định hướng trước bước phát triển của nó, đó là một cái
vòng lẩn quẩn. Biện chứng pháp Hegel chỉ độc thoại thay vì đối thoại với kinh
nghiệm. Sau Hegel, tồn sinh khả cảm lại trở thành đối tượng/ nguyên liệu thô cho
suy tư.
Nơi Hegel sự phóng thể chỉ là giả vờ (Chez Hegel, l’alénation n’est qu’une
feinte)
Theo Hegel, ý tưởng tuyệt đối vượt qua và tập họp nơi nó mọi giai đoạn, mọi đặc
thù, mọi đối lập. Quá trình tự phát triển của nó không ngừng nghỉ ngay cả trong
