8. Tổng hợp (synthèse) ở đây là một từ hơi hàm hồ, nhưng trong mọi trường hợp
đều đối lập với hệ thống và mọi triết học lịch sử.
Giai cấp thống trị, tư tưởng thống trị (Classe dominante, pensées dominantes)
Bởi vì những ý tưởng không có sự phát triển riêng, chính trong chức năng xã hội
của chúng mà người ta có thể truy nguyên sự sản sinh ra chúng. Những ý tưởng
thống trị đồng quy đến sự tái sản xuất sự thống trị mà chúng vừa diễn tả lại vừa
che mặt nạ. Điều này vốn là đặc trưng của tiến trình ý thức hệ. Nó làm cho người
ta tưởng lầm rằng chính những tư tưởng nhập thể vào thực tại.
Chủ nghĩa Cộng sản không phải là một ý tưởng để nhập thể, mà là tiến trình lịch
sử (processus historique) đã và đang diễn ra, nhằm lật đổ mọi sự thống trị.
Những tư tưởng của giai cấp thống trị là những tư tưởng thống trị trong mỗi thời
đại, nói cách khác, giai cấp nào đang là lực lượng vật chất chiếm địa vị thống trị
trong xã hội thì cũng là lực lượng tinh thần chiếm địa vị thống trị. Giai cấp nào
chi phối những tư liệu sản xuất vật chất thì đồng thời cũng chi phối luôn cả tư
liệu sản xuất tinh thần, thành thử tư tưởng của những người không có tư liệu sản
xuất tinh thần nói chung bị giai cấp thống trị chi phối. Những tư tưởng thống trị
không phải là gì khác hơn là biểu hiện trên quan niệm (1) của những quan hệ vật
chất chiếm địa vị thống trị được biểu hiện dưới hình thức tư tưởng, do đó là biểu
hiện của những quan hệ nó khiến cho chỉ một giai cấp đó trở thành giai cấp thống
trị. Nói cách khác, đó là những tư tưởng về sự thống trị của nó. những cá nhân
họp thành giai cấp thống trị cũng có một ý thức và do đó họ đang tư duy; chừng
nào họ còn thống trị với tư cách là một giai cấp và quyết định một thời đại lịch sử
trong toàn thể bộ mặt của nó thì dĩ nhiên là họ cũng làm như thế trong tất cả các
lĩnh vực của thời đại lịch sử đó, như thế nghĩa là họ cũng thống trị với tư cách là
những người đang suy nghĩ, những người sản xuất tư tưởng, họ điều tiết sự sản
xuất và sự phân phối tư tưởng của thời đại họ; như thế nghĩa là tư tưởng của họ
như vậy là tư tưởng thống trị của thời đại họ. Thí dụ trong một nước mà ở đó
trong một thời đại nhất định thế lực vua chúa, giai cấp quý tộc, và giai cấp tư sản
đang tranh nhau chính quyền và vì vậy chính quyền bị phân chia (2); người ta
thấy rằng tư tưởng chiếm địa vị thống trị ở đó là thuyết phân quyền, thuyết này
lúc ấy được nói đến như là một "quy luật vĩnh viễn".
