thống trị. Cùng một lúc người ta đã loại trừ tất cả những yếu tố duy vật của lịch
sử và người ta có thể yên trí thả lỏng cương ngựa tư biện của mình:
Trong đời sống thường ngày, bất cứ anh chủ hiệu nào cũng biết phân biệt rành rọt
cái mà mỗi người mạo xưng với chân tướng của người đó: nhưng lịch sử của
chúng ta còn chưa đạt tới cái tri thức bình thường đó. Đối với mỗi thời kỳ, nó tin
ngay điều mà thời đại đó nói về chính mình và những ảo tưởng của thời kỳ đó đối
với chính mình.
Phải giải thích phương pháp lịch sử đó, phương pháp chiếm địa vị thống trị, nhất
là ở Đức, và cả nguyên nhân vì sao nó chiếm địa vị thống trị ở đấy bằng cách
xuất phát từ mối liên hệ của nó với ảo tưởng của các nhà tư tưởng nói chung,
chẳng hạn với ảo tưởng của những nhà triết học, những chính khách (và cả những
nhà cầm quyền đang hoạt động trong bọn họ), bằng cách xuất phát từ những kho
tàng giáo điều và những tư tưởng kỳ quặc của những người đó, ảo tưởng được
giải thích một cách giản đơn bằng địa vị thực tiễn của họ trong đời sống, nghề
nghiệp của họ và phân công lao động.
Karl MARX và Friedrich ENGELS, Hệ tư tưởng Đức.
Đối với chúng ta, chủ nghĩa cộng sản không phải là một trạng thái (3) cần phải
sáng tạo ra, không phải là một lý tưởng mà hiện thực phải khuôn theo. Chúng ta
gọi chủ nghĩa cộng sản là một phong trào hiện thực, nó xoá bỏ trạng thái hiện
nay. Những điều kiện của phong trào ấy là kết quả của những tiền đề hiện đang
tồn tại.
Ngoài ra, cái khối lớn gồm những người chỉ đơn thuần là sống bằng lao động của
mình, tức là chỉ cái khối lớn sức lao động bị cắt rời khỏi tư bản hay khỏi mọi loại
nhu cầu dù là nhu cầu hạn chế, và do đó, cả việc mất - do cạnh tranh - không phải
chỉ tạm thời công ăn việc làm là nguồn sinh sống có bảo đảm, đều đòi hỏi phải có
cái tiền đề là thị trường thế giới. Như vậy là giai cấp vô sản chỉ có thể tồn tại trên
quy mô của lịch sử thế giới, cũng chỉ như chủ nghĩa cộng sản, tức là hoạt động
của giai cấp vô sản, hoàn toàn chỉ có thể tồn tại được với tư cách là một tồn tại
"có tính lịch sử thế giới" (5). Sự tồn tại có tính lịch sử thế giới của các cá nhân là
một sự tồn tại của những cá nhân trực tiếp gắn liền với lịch sử toàn thế giới.
