Tiến bộ như định mệnh tất yếu.(Le Progrès fatal (1)) là một ảo tưởng và một sự
ngu xuẩn. Thật điên rồ khi nghĩ rằng đời sống là tốt đẹp, thật điên rồ khi hy vọng
rằng một ngày kia nó sẽ trở thành tốt đẹp. Lịch sử của con người trong thế giới
cho đến giờ chỉ cho ta thấy những cảnh tượng thù hận và độc ác. Con người vẫn
luôn luôn sống đời sống săn mồi và làm mồi săn.
Charles RENOUVIER, Những đàm luận sau cùng, t.60.
1. Học thuyết về tiến bộ, tất yếu là sự phủ nhận tự do, hơn nữa đó là một luận đề
bị các sự kiện thực tế khước từ và là một xác tín làm suy nhược tinh thần đối với
con người trong hành động.
HAMELIN
(1856 - 1907)
Phần chính trong sự nghiệp đại học của Octave Hamelin diễn ra ở Đại học Văn
khoa Bordeaux nơi ông giảng dạy gần hai mươi năm trước khi đến dạy ở trường
Cao đẳng Sư phạm và ở Sorbonne cho đến khi mất. Nếu ông từng là một sử gia
uyên bác khác thường, cũng như là triết gia chính hiệu, nhưng suốt đời ông chỉ
viết một quyển sách duy nhất: Khảo luận về những yếu tố chính của biểu tượng
(1907). Luận án này trên thực tế là một giáo trình cho các sinh viên của ông và
được biên soạn, bổ sung, tu chính trong suốt mười ba năm.
Từ rất sớm ông tham gia vào trào lưu phê phán của Renouvier mà ông vẫn luôn
gắn bó, cho dầu học thuyết riêng của ông rất độc đáo. Thực tế, ông giảng dạy một
thuyết duy tâm tuyệt đối và phục hồi danh giá cho biện chứng pháp.
Chỉ mấy tháng sau khi bảo vệ thành công luận án, Hamelin chết trên bãi biển
Lande vì cố hết sức để cứu hai người bị chết chìm.
KHẢO LUẬN VỀ NHỮNG YẾU TỐ CHÍNH CỦA BIỂU TƯỢNG (Essai sur
les éléments principaux de la représentation 1907)
Chủ nghĩa duy tâm biện chứng (L’idéalisme dialectique).
