Mệnh đề thứ ba. Nói về một thế giới "khác" thế giới này là điều hoàn toàn vô
nghĩa, miễn là chúng ta không có một bản năng mãnh liệt buộc chúng ta phỉ báng,
dèm pha và lên án cuộc đời này: trong trường hợp sau chúng ta trả thù cuộc đời
bằng sự lạm dụng ảo tưởng về một cuộc đời "khác", một cuộc đời "tốt đẹp hơn".
Mệnh đề thứ tư. Chia thế giới ra làm một thế giới "thực" và một thế giới "hiển lộ"
hoặc theo lối của Kitô giáo hay lối của Kant (sau rốt, cũng chỉ là một tín đồ Kitô
xảo quyệt) thì cũng chỉ là một dấu hiệu của sự décadence - một triệu chứng của
cuộc sống sa đoạ. Sự kiện người nghệ sĩ đặt hiển thể lên thực tại không phải là
một vấn nạn chống lại mệnh đề này. Bởi "hiển thể" ở đây cũng có nghĩa là thực
tại nữa nhưng mà dưới một hình thức lựa chọn, kiên cường hoá, sửa sai… Người
nghệ sĩ bi tráng không bi thảm, - hắn chính là kẻ khẳng định tất cả những gì còn
hồ nghi và khủng khiếp trong cuộc đời, hắn là một kẻ theo Dionysos.
Friedrich NIETZSCHE, Hoàng hôn những thần tượng, Lí trí trong triết học
Phê phán ý tưởng về một mục đích lí tưởng, một cứu cánh toàn diện của thế giới
(Critique de l’idée d’un but ide’al, d’une finalité globale du monde).
Triết học, đối với Nietzsche, là sự chấp nhận thực tại như nó vốn là: như vậy
người ta phủ nhận hay làm biến dạng thực tại khi gán cho nó một cứu cánh, một ý
nghĩa, một mục đích đạo đức, một giá trị thiện ác. Chống lại viễn đích luận (la
téléologie) bi quan hay lạc quan, Nietzsche nêu lênsự hồn nhiên của sinh thành
(l’innocence du devenir).
Lý thuyết duy nhất của chúng ta có thể là gì? - Là không một ai có thể cho con
người những đặc tính của nó, ngay cả Thượng đế, xã hội, cha mẹ và tổ tiên, ngay
cả chính hắn nữa (- ý tưởng phi lý cuối cùng bị bác bỏ ở đây, đã được giảng dạy
như "tự do minh nhiên" bởi Kant và có thể bởi Platon trước nữa (1). Không một
ai chịu trách nhiệm bởi sự kiện hắn hiện hữu, hay được cấu tạo như con người
hiện tại của hắn, hoặc sống trong những hoàn cảnh và môi trường trong đó hắn
đang sống cả. Định mệnh của bản chất hắn không thế tách khỏi định mệnh của tất
cả những cái đã là và sẽ là. Hắn không phải là kết quả của một ý tưởng cá biệt,
một ý chí, một mục đích nào, hắn không phải là một sự thí nghiệm để đạt tới một
"con người lý tưởng" hay một "hạnh phúc lý tưởng" hoặc một "đạo đức lý tưởng"
