1. Tiếng Pháp: nos ancêtres anthropoðdes, một từ tổng quát của khoa cổ sinh vật
học về người, còn khá mơ hồ ở thời này.
2. Thuyết của Darwin.
3. Thành ngữ của Benjamin Franklin, đã được Marx nói tới trong Tư bản luận,
quyển I, chương VIII, XIII.
4. Những định luật về phát triển xã hội thay thế những định luật tiến hoá theo
Darwin.
5. Ở đây muốn chỉ Montesquieu và Voltaire khi bàn về ảnh hưởng của địa lý và
khí hậu tr6en lịch sử loài người.
6. Từ nay tối thiểu hoá vai trò chủ động của con người trên những điều kiện
khách quan.
7. Kể cả mọi lịch sử của việc phân chia con người thành những giai cấp.
8. Ngay bây giờ, vào thời đại của Cách mạng xã hội ý thức về chính mình.
9. Được gán cho Helvetius và d’ Holbach một cách hơi vội vã.
QUAN NIỆM DUY VẬT VỀ LỊCH SỬ (La conception matérialiste de l’histoire)
-1897.
Trong Đệ nhị Quốc tế, "vấn đề Nga" qui tụ một vài vấn đề mới nảy sinh từ chính
sự truyền bá tư tưởng Marx ở Châu Âu.
- Có sự thích đáng nào của lý thuyết này đối với những quốc gia chậm tiến về
kinh tế?
- Sự liên hệ nào của kinh tế với những lãnh vực khác của đời sống xã hội?
- Có sáng kiến nào của con người trong lịch sử nếu yếu tố kinh tế là quyết định?
Những bản văn của Plekhanov qua lại giữa những cuộc tranh luận đặc thù này,
những hậu quả thực tiễn của chúng và việc đặt lại công thức (la reformulation)
