mới) việc ông dấn thân cho lý tưởng hoà bình (khiến ông phải ngồi tù sáu tháng
vào năm 1918, hay trong chiến tranh Việt Nam với việc ông cùng triết gia Jean
Paul Sartre mở toà án quốc tế ở Thuỵ Điển để lên án cuộc chiến Việt Nam) và sau
vụ Hiroshima, ông chống đối việc chế tạo và sử dụng bom nguyên tử. Nhưng sự
đóng góp của ông cho triết học tìm thấy cỗi nguồn nơi những công trình của ông
cống hiến cho việc phát minh ra lôgích hình thức hiện đại (song song với Frege)
và cho việc lôgích hoá toán học với các tác phẩm The Principles of Mathematics
(1903) và Principia Mathematica (viết chung với Alfred North Whitehead; 3
quyển, 1910, 1912, 1913). Ông khởi thảo một triết học để giải thích và biện minh
những nguyên lý lôgích của tri thức.
Qua những tu chính, những hối hận, những biến cách, triết học này không ngừng
chuyển cung đổi điệu tuy vậy vẫn không lạc hướng khỏi mục tiêu ban đầu - đó là
xác định những điều kiện và giới hạn của kiến thức - và không xa rời phương
pháp phân tích thoát thai từ lôgích học. Cũng giống như người bạn đồng môn của
ông ở Cambridge là G.E.Moore, Russell là người khởi xướng của phong trào
phân tích Anh Mỹ qua các tác phẩm như The Problems of Philosophy (1912),
Our Knowledge of the External World (1914), Mysticism and logic (1917), The
Conquest of Happiness (1930), An Irquiry into the Meaning and Truth (1940),
My Philosophical Development (1961).
HUYỀN HỌC VÀ LÔGÍCH HỌC
(Mysticism and Logic). 1917
Gợi hứng từ G.Peano, Russell phóng ra những nền tảng của lôgích hình thức. Để
giải quyết vấn đề nền tảng của những chân lý toán học, ông bèn tạo dựng cái dự
phóng chủ lôgích (le projet logiciste) về một sự giản quy mọi toán học (kể cả
hình học) vào lôgích học mới bởi việc định nghĩa mọi khái niệm và việc chứng
minh mọi mệnh đề toán học. Những ý tưởng nguyên thuỷ và những công lý
lôgích phải tạo dựng những nguyên lý của một diễn từ lôgích toán học hoàn toàn
tổng quát (bằng cách dùng những biến số được lượng hoá một cách phổ quát) và
có tính diễn dịch.
