thông diễn) là những đặc tính tương quan (des propriétés relationnelles) mà các
sự vật thủ đắc khi tham dự vào tiến trình chức năng của sémiosis.
Charles W.MORRIS, "Foundations of the Theory of Signs", §2, pp.81 - 82.
* Vì "Sémiosis" là một từ mới, cả trong những từ điển thông dụng lẫn từ điển triết
học Anh, Pháp chúng tôi cũng chưa tìm thấy. Còn trong các tự điển Anh, Việt,
Pháp Việt - lại càng chẳng thấy bóng dáng đâu. Chúng tôi, theo mức độ hiểu của
mình, tạm dịch là "sự sinh thành phù hiệu" trong khi chờ đợi một cách dịch chuẩn
hơn (Chú thích của Ng.d).
DENNETT
(Sinh Năm 1942)
Daniel C.Dennett là một đại diện của triết học "tinh thần" (philosophie de
l’esprit) hiện nay đang phát triển gắn liền với những nghiên cứu đương đại trong
các khoa học nhận thức và trí thông minh nhân tạo.
Ý hướng tính và thuần lý tính của hành vi (Intentionalité et rationalité du
comportement)
Bác bỏ tâm lý học hành vi (la psy_chologie behavioriste) thừa hưởng từ Watson
và Skinner, Dennett nhận định rằng phản ứng của một động vật, cho dầu là phản
ứng đơn giản nhất, luôn luôn tạo thành một hành động có cứu cánh, chỉ có thể
giải thích bằng những từ ngữ của niềm tin và ước muốn. Khác với Brentano, ý
hướng tính không tạo thành những hành vi, nhưng tổng quản việc kiến giải
chúng; hơn nữa, nó không tất yếu gắn liền với ý thức (bởi nó vẫn có giá trị nơi
động vật) và có thể nới rộng đến những hệ thống vật lý phức tạp (trường hợp các
máy tính huy động những thông tin theo một lập trình có chủ đích). Mọi động
vật, con người và máy móc được gọi là "thông minh" khi có thể giải thích chúng
như là những hệ thống có ý hướng với thuần lý tính ít hay nhiều hạn chế.
Khi chúng ta quan sát một con chuột trong tình huống mà nó có thể thấy một con
mèo đang đợi nó nơi một trong những lối ra của cái hang đồng thời nó lại thấy
miếng phô-mai ở lối kia, chúng ta biết rằng nó sẽ đi theo hướng nào nếu như
