Chuyển động và Ngừng nghỉ; Chuyển động bởi vì có tư tưởng, Ngừng nghỉ để
cho tư tưởng vẫn đồng nhất; phải có Tha thể để có một vật đang tư duy phân biệt
với đối tượng được tư duy; trừ bỏ Tha thể thì chỉ còn đơn nhất tính vô phân biệt
và tịch nhiên miên viễn; cũng phải có Tha thể để cho những sự vật được tư duy
phân biệt giữa chúng với nhau; và Đồng thể, bởi vì chúng là một nhất tính tự
thân, và trong tất cả mọi vật vẫn có một cái chung; sự khác biệt đặc thù của chúng
là tha tính (5). Từ phức tính của những hạn từ này nẩy sinh con số và lượng tính.
Từ những hạn từ này được hiểu như là những nguyên lý, sinh ra mọi vật khác.
PLOTIN, Ennéades.
1. Nguyên văn tiếng Pháp: il est seulement et ce il est lui appartient toujours. Xin
xem lại Platon trong Timée và sự hồi niệm theo Parménide.
2. Hữu thể và tư duy nối kết nhau; đó là ý nghĩa mà Plotin thường dùng để giải
thích câu thơ của Parménide: "Bởi vì tư duy và hữu thể là một".
3. Nguyên nhân đó là Nhất thể.
4. Ở đây Plotin đưa vào những loại của biện giả.
5. Xem lại đối thoại Parménide của Platon. Nếu chủ từ không vừa là Khác vừa
Giống với thuộc từ, thì diễn từ sẽ không thể và nếu Trí tuệ không tư duy về hữu
thể, thì hữu thể không thể đem lại sự tồn tại cho trí tuệ.
Linh hồn, nguyên lý thứ ba
Thiên nhiên, nguyên lý chuyển động của hữu thể tự nhiên (l’être naturel), có thể
so sánh với linh hồn của động vật, phải tựa vào một điểm cố định và bất động.
Điểm cố định đó là Logos tức Lời hay Lý trí.
Lý trí đó chiêm nghiệm, bởi nó chính là sự chiêm nghiệm (la contemplation).
Nhưng lý trí mang hai hình thức: theo hình thức cao nó là linh hồn, có tính trí
thức và giả thiết đồng nhất tính giữa Trí tuệ và đối tượng thụ niệm (l’identité de
l’Intellect et de ce qui est intelligé); nó là thiên nhiên khi sự chiêm nghiêm đưa nó
đến việc sản sinh ra, mà không hẳn đó là một hành động thực tiễn tương ứng với
một tác động bên ngoài.
