mình, nó cũng chắc về bản thể của nó. Vậy mà, về chính mình, nó chắc chắn như
những bàn luận trước đây của chúng tôi đã chứng minh. Nhưng nó không hề chắc
về chuyện biết rằng mình là khí, là lửa hay là một cơ thể, hay một phần của cơ
thể. Vậy là nó chẳng phải là cái gì trong tất cả những thứ đó, và lời khuyên mà nó
nhận được, về việc tự tri (5), nhắm đến sao cho nó chắc chắn không phải là cái
mà nó không chắc chắn, và chỉ là cái mà nó chắc chắn là *.
Thánh Augustin, Về Tam Vị Nhất Thể
1. Xem lại phần các triết gia khắc kỷ.
2. Xem Épicure.
3. Xem Aristote.
4. Sự tìm kiếm chính mình của linh hồn tương tự với hướng đi của cái Cogito
theo Descartes. Xem lại bản văn trước.
5. Ám chỉ châm ngôn ở Delphes: "Ngươi hãy tự biết mình".
* Nguyên văn: "…à ce qu’elle soit certaine de n’être pas ce don’t elle n’est pas
certaine, et d’être seulement ce qu’elle est certaine d’être."
TỰ THÚ (Confessions)
Linh hồn và thời gian
Trong một trang rất nổi tiếng của bộ Tự thú, mà sau này Husserl sẽ nhớ mãi,
thánh Augustin tìm hiểu xem thời gian là gì và khám phá trong ba nhịp của thời
gian - quá khứ, hiện tại, tương lai - ba cách thế để thể hiện linh hồn, luôn sống
trong hiện tại, giữ liên hệ với đời sống của nó và với thế giới.
Thời gian là gì? Ai có thể tìm ngay được câu trả lời? Ai có thể dù chỉ lãnh hội
được trong tư tưởng của mình một cách rõ ràng đủ để diễn đạt thành lời? Thế mà
có cái gì chúng ta đề cập đến trong câu chuyện một cách quen thuộc, có cái gì
chúng ta có kinh nghiệm thường xuyên hơn là thời gian không? Và chúng ta biết
rõ hoàn toàn điều chúng ta nói đến là gì, và cũng hiểu rõ hoàn toàn khi chúng ta
