TRIẾT HỌC TÂY PHƯƠNG TỪ KHỞI THỦY ĐẾN ĐƯƠNG ĐẠI - Trang 440

Nhưng điều đó có thể được thực hiện bằng hai cách. Trong trường hợp thứ nhất
nhiều vật được quy chiếu đến một vật gì nhất tính. Chẳng hạn, bằng sự quy chiếu
đến cùng một thứ sức khoẻ mà một con vật được cho là lành mạnh, trong tư cách
là nguyên nhân tác thành, thức ăn, trong tư cách là yếu tố bảo tồn, và nước tiểu
với tư cách là dấu hiệu (1).

Trong trường hợp thứ nhì, có một tương quan hay một quy chiếu không phải đến
từ một vật thứ ba mà là đến từ một trong hai hạn từ của một tương quan. Chẳng
hạn tại thể (étant) là nói về bản thể và tùy thể trong mức độ mà tùy thể tương
quan với bản thể, chứ không phải trong mức độ mà bản thể và tùy thể tương quan
với một vật thứ ba.

Những tên gọi được gán cho Thiên Chúa và cho những vật khác không được gán
theo thể thức thứ nhất của phép loại suy - nếu không thế sẽ phải có cái gì đó tồn
tại trước Thiên Chúa - nhưng theo thể thức thứ nhì.

Tuy nhiên, trong việc gán thuộc từ loại suy, thứ tự của tên gọi và thứ tự của sự vật
đôi khi đồng nhất, đôi khi khác biệt. Thực vậy, trật tự của tên gọi đi theo trật tự
của tri thức, bởi vì nó là dấu hiệu những quan niệm tinh thần của chúng ta. Như
vậy, khi cái gì là đầu tiên trong trật tự của thực tại cũng là đầu tiên trong trật tự
của tri thức, đó là cùng một thực tại nó vừa là đầu tiên theo lý của tên gọi và đầu
tiên theo bản tính của sự vật. Chính như thế mà bản thể là trước tùy thể và tùy
theo bản chất (bởi vì bản thể là nguyên nhân của tùy thể) và tùy theo tri thức (bởi
vì bản thể tất yếu có mặt trong định nghĩa của tùy thể) (2). Và đó là lý do tại sao
tên gọi tại thể được gán với tư cách đầu tiên cho bản thể, rồi thứ đến cho tùy thể,
vừa theo quan điểm bản chất của sự vật vừa theo quan điểm cái lý của tên gọi.

Khi trái lại, cái gì là thứ nhất theo bản chất lại là thứ nhì trong trật tự của tri thức,
trật tự của những vật loại suy không còn giống như thế theo sự vật và theo cái lý
của tên gọi. Chẳng hạn, khả năng chữa bệnh nằm trong những phương thuốc, thì
từ bản chất vốn có trước sức khoẻ ở nơi con vật, cũng giống như nguyên nhân có
trước những hiệu quả. Nhưng khả năng đó, chúng ta chỉ biết qua những hiệu quả
của nó, vậy là từ những hiệu quả mà chúng ta đặt tên cho nó.

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.