TRIẾT HỌC TÂY PHƯƠNG TỪ KHỞI THỦY ĐẾN ĐƯƠNG ĐẠI - Trang 475

dấu hiệu tự bản chất là phổ quát. Rõ ràng là bản thể không thể đứng làm vị ngữ;
vì nếu nó có thể làm vị ngữ, một mệnh đề sẽ được cấu tạo bởi các bản thể đặc
thù; và do đó chủ ngữ sẽ ở Rôma còn vị ngữ sẽ ở Luân Đôn, là điều phi lý.

Hơn nữa, mệnh đề chỉ xảy ra trong trí khôn, lời nói, hay chữ viết; vì vậy, các bộ
phận của nó chỉ có thể hiện hữu trong trí khôn, lời nói và chữ viết. Tuy nhiên, các
bản thể đặc thù không thể tự chúng hiện hữu trong trí khôn, lời nói, hay chữ viết.
Cho nên, không mệnh đề nào có thể gồm các bản thể đặc thù; vì vậy các phổ quát
thể không thể được quan niệm như là những bản thể.

GUILLAUME D’OCKHAM, Tổng luận lô-gích học.

Phê bình thuyết duy yếu tính (La critique de l’essentialisme)

Sự gấp nếp (le repli) của tri thức trừu tượng lên trí tưởng tượng, việc khước từ
quan niệm của Duns Scot về sự lãnh hội yếu tính độc lập khỏi hữu thể thực sự,
nói vắn tắt là, ưu thế của tri thức trực quan (connaissance intuitive), trên tất cả
mọi loại tri thức khác, giả thiết một thứ hữu thể học đặt nền tảng trên sự trung lập
hoá việc phân biệt truyền thống giữa yếu tính và hiện hữu. Dưới mắt Ockham,
yếu tính và hiện hữu không phải là hai sự vật phân biệt nhau: hữu thể, yếu tính,
hiện hữu đều là những cách nói về chính sự vật - cái đơn độc (le singulier) - sự
khác biệt của các từ trên chỉ thuần có tính ngữ pháp mà thôi.

Yếu tính và hiện hữu (Essence et Existense)

Ở đây Ockham hoàn tất việc phê bình của ông đối với lý thuyết của Duns Scot về
tính trung lập của yếu tính: trong giới tri thức tự nhiên, trực quan về một sự vật,
về yếu tính và về hiện hữu của vật đó không biệt nhau, bởi tất cả những gì là một
vật cụ thể thì là một yếu tính và một hiện hữu không phân biệt hay nếu người ta
thích hơn, một yếu tính cá biệt cụ thể.

Bây giờ chúng ta hãy xem xér hữu thể và yếu tính của một sự vật bên ngoài tinh
thần có phải là hai vật phân biệt nhau hay không (1).

Tôi trả lời rằng đó không phải là hai thực thể khác nhau và rằng hiện hữu không
có ý nghĩa gì khác biệt với chính sự vật. Thực tế là, nếu yếu tính và hiện hữu là

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.