triplici vita, khởi đi từ những nhận định sinh lý học và vệ sinh "để được trường
thọ" vươn đến những suy tư về các phương tiện nhằm "đạt đến đời sống trên trời"
để sống "hoà hợp với muôn sao".
GIẢNG LUẬN ĐỐI THOẠI BỮA TIỆC CỦA PLATON
Tác phẩm này vừa là giảng luận về đối thoại nổi tiếng này của Platon vừa là sự
trình bày triết lý riêng của người bình luận: từ đó có tựa đề thứ nhì De Amore (Về
tình yêu). Tác phẩm cũng nói đến một bữa tiệc từng được tổ chức ở Careggi bởi
Laurent de Médicis vào tháng mười một, 1468. Theo một truyền thống muốn đem
một số quan kiến của triết gia Hy Lạp này và của những kẻ kế thừa tư tưởng ông
lại gần với nguồn cảm hứng Cơ đốc giáo, Ficin coi tình yêu là một sức mạnh vừa
dưới tự nhiên vừa trên tự nhiên: thực vậy, tình yêu nẩy sinh ở mức độ bản năng
và phải vươn lên bên trên trí tuệ để đạt đến những cứu cánh của mình. Như vậy
nó cần một ánh sáng siêu nhiên, và tội tổ tông trong khi tước mất ánh sáng đó nơi
chúng ta, đã tạo ra nơi chúng ta một tình trạng mất quân bình giữa dục vọng và
tiềm năng. Nhưng tất cả không phải đã hư hỏng đến vô phương cứu vãn, bởi vì
linh hồn, được tạo ra từ tình yêu và đã phạm lỗi do kiêu ngạo, đã kịp tỉnh ngộ để
quay về nẻo đường thiện mỹ, trong hy vọng rằng Thiên Chúa cuối cùng sẽ ban
cho trở lại ánh sáng đã mất.
Hai thần Vệ nữ và tình yêu
Dưới một hình thức tượng trưng mượn ở thần thoại Hy Lạp xa xưa, tác giả đem
đối kháng bản năng hạ đẳng, chung cho con người và mọi sinh vật khác với trí
tuệ thượng đẳng (bởi vì có sự quy chiếu đến các thiên thần). Khái niệm về cái đẹp
không thể tách rời khỏi khái niệm về tình yêu, và bên trên vẻ đẹp khả giác thoáng
hiện vẻ đẹp khả niệm (điều này khiến chúng ta nghĩ đến Plotin).
Chúng ta nói rằng Vénus có hai: một là trí tuệ, mà chúng ta đặt vào trí tuệ thiên
thần, và phần kia là năng lực sinh sản thuộc về linh hồn của thế giới (a). Nàng
này và nàng kia đều có bạn đồng hành là Éros (b). Một nàng do tình yêu bẩm
sinh, có khả năng hiểu vẻ đẹp của thần linh trong khi nàng kia, cũng do tình yêu,
hướng đến việc sản sinh cùng vẻ đẹp đó trong các thân xác (c). Nàng thứ nhất tập
trung truớc tiên nơi chính mình vẻ rực rỡ của thần tính, đến lượt nó đưa ra những
