khoa tu từ văn thể, rất quen thuộc với nhà nhân văn, người ta cũng không thể
ngăn được lòng mình tin vào sự thành thật của ông. Cũng như mọi khi, Érasme
pha trộn chính trị vào tôn giáo, gửi lời đến các ông hoàng mà chủ yếu là những
ông hoàng Cơ đốc giáo: theo ông, các vị này có một trách nhiệm rất đặc biệt
trong việc gìn giữ hoà bình, bởi vì đó là hoà bình và hữu nghị của Đấng Ky-tô.
Bản văn được kết cấu hoàn chỉnh, và những lập luận ở phần kết tóm tắt lại mọi
khai triển ở trước.
Tôi kêu gọi quý ngài, hỡi các ông hoàng, nhữn người mà mọi chuyện trọng đại
trên thế gian này tùy thuộc vào ý chí của quý ngài, những người mang hình ảnh
vua Ky-tô giữa những người trần. Hãy nhận ra tiếng nói của Chúa các ngài thúc
giục các ngài đến với hoà bình (1). Hãy nói rằng quý ngài nhiệt thành mong
muốn hoà bình, vì cả thế giới từ lâu đã phải chịu quá nhiều đau khổ bởi hoạ đao
binh. Ngay cả những ai từng phải chịu một vài bất công, thì vì hạnh phúc của mọi
người, họ nên vui lòng hy sinh đôi chút, cũng là phải lẽ thường tình.
Tôi kêu gọi quý ngài, những linh mục hiến mình cho Chúa: hãy diễn tả với tất cả
nhiệt tình điều mà quý vị biết là đáng yêu thích nhất đối với Chúa; và quyết liệt
đánh đổ cái gì là đặc biệt khả ố đối với ngài.
Tôi kêu gọi quý ngài, những nhà thần học: hãy rao giảng Phúc âm của hoà bình,
sao cho tin mừng không ngừng vang vang trong tai của mọi người dân.
Tôi kêu gọi quý ngài, hỡi các giám mục, và quý ngài nữa, hỡi những vị chức sắc
cao cấp trong giáo hội: mong sao thế giá của các ngài có đủ ảnh hưởng để cho
hoà bình được ràng buộc bằng những sợi dây vĩnh viễn. Và các ngài nữa, những
kẻ giữ các vị trí hàng đầu trong vương quốc, quý vị quan toà xin hãy toàn tâm tận
lực để hoằng dương minh trí của các đấng quân vuông và lòng tín mộ của các
giáo hoàng.
Tôi kêu gọi tất cả quý vị, không hề phân biệt và cho dầu quý vị là ai, hãy sắp
hàng dưới ngọn cờ của đấng Ky-tô: tất cả hợp nhất trong cùng những cảm thức
giống nhau: hãy cùng vận trù cho cuộc lễ đăng quang của hoà bình. Lúc đó, các
bạn hãy chứng tỏ sự hợp quần của đông đảo công dân chống lại ách độc tài
chuyên chế, có sức nặng đến như thế nào! Mỗi người chúng ta hãy góp công sức
