để đạt đến mục tiêu này. Mong sao thái hoà vĩnh cửu (2) hợp nhất những ai mà
thiên nhiên đã hợp nhất bằng bao mối dây đa dạng, mà đấng Ky-tô đã xiết chặt
thêm! Mong sao tất cả cùng hướng chung nỗ lực, cùng hành động trên nền tảng
bình đẳng, vì hạnh phúc của mọi người.
ÉRASME, Lời than của Hoà bình.
* Hoạt dụ (tiếng Pháp: prosopopée) là một loại mỹ từ pháp làm cho những ý niệm
trừu tượng trở nên sinh động, linh hoạt hơn lên bằng cách để những ý niệm đó nói
năng, bày tỏ quan điểm v.v… như là con người.
1. Trong tiếng Hê_bơ_rơ, tiếng chào đón khách là Shalom! Nghĩa là Bình an!
2. Từ ngữ thường được Érasme dùng.
VỀ VIỆC GIÁO DỤC TRẺ EM
Quyển phải giáo dưỡng trẻ em từ sớm và trong tinh thần tự do (De pueris statim
ac liberaliter instituendis).
Được xuất bản ở Bâle năm 1529 nhưng đã được soạn thảo từ cuối thế kỷ mười
lăm hay đầu thế kỷ mười sáu. Đó là quyển hoàn bị nhất trong tất cả những tác
phẩm về sư phạm của Érasme. Ngsay cả khi nói về đứa trẻ còn rất bé (mới 2 - 3
tuổi) ông cũng xét đến những vấn đề lớn thuộc bình diện đạo đức và sư phạm:
giáo dục cá nhân, vai trò của người thầy, sự vắng mặt mọi hình thức bạo lực trong
thông điệp sư phạm, vai trò của tính ganh đua và lòng tự ái, phê phán giáo dục
theo lối cũ đặt cơ sở trên thông lệ cũ kỹ và sự lặp lại, từ chối mọi sáng kiến của
trẻ v.v… Ngay dầu bản văn này được trình bày dưới hình thức một diễn từ hư cấu
(un discours fictif), song nó tương ứng với những ý tưởng được Érasme nghiền
ngẫm đến chín muồi từ lâu. Trong thế kỷ này, ông xứng danh là người thầy của
châu Âu.
Con người không phải sinh ra đã là người, mà họ trở thành người
(les hommes ne naissent point hommes, ils le deviennent)
