vua Henri Đệ tam dành cho ông một ghế giảng sư đặc biệt; ông xuất bản, trong số
nhiều quyển khác, một khảo luận triết học, Về con số những ý tưởng, trong đó
ông phê bình gay gắt Aristote và hệ thống của ông này. Kể từ đó, buộc phải lánh
nạn sang Luân Đôn, ông viết một bài văn phúng thích Khu trừ con thú Kiêu thắng
(xuất bản ở Paris năm 1584), trong đó, dưới hình thức những đối thoại, ông đặt hệ
thống nhà thờ La Mã thành vấn đề. Cũng vẫn trong thời gian lưu đày ở Luân Đôn
mà Bruno cho ra mắt ba tác phẩm hàm chứa những yếu tố chính trong triết học và
vũ trụ luận của ông: Về nguyên nhân, nguyên lí và tính thống nhất, Về sự vô hạn
của vũ trụ và của những thế giới, cũng như quyển Bữa tiệc ngày Lễ Tro: Ba
quyển sách này sẽ được xuất bản ở Paris. Trong đó tác giả khai triển triết lí riêng
của ông về thiên nhiên và thâm cứu hệ thống Cô-péc-níc. Bị rút phép thông công
một thời gian trước đó, Bruno lại đi vào con đường lưu đày, về nước Đức và
Trung Âu. Năm 1592, ông phạm sai lầm là quay về nước Ý, ở Venise và bị toà án
dị giáo bắt giữ và giải giao về La Mã. Sau một vụ án kéo dài bảy năm, ông bị kết
án tử hình vì những sai lầm về thần học và vũ trụ luận, và bị thiêu sống vào ngày
18 tháng hai, năm 1600.
KHU TRỪ CON THÚ KIÊU THẮNG (L’Expulsion dela bête triomphante)
Quyển sách này là một đối thoại đạo đức, đồng thời là một lí thuyết về nhận thức
(cũng như các quyển Cabale du cheval Pégase, l’Ane Cillénique và Les Fureurs
hérooques). Sách gồm ba đối thoại diễn ra lúc ở trên mặt đất , lúc ở trên trời,
trong đó ba nhân vật Saulino (Bruno), Sofia (Nàng Minh Trí) và thần Mercure
đàm đạo với nhau. Nhưng còn con vật kiêu thắng (la bête triomphante) biểu thị
cho cái gì? Sự điên cuồng của ngoại giáo, học thuyết Aristote, hay trái lại Nhà thờ
Công giáo và Giáo hoàng, hay cả Cơ đốc giáo nói chung?
Một tinh thần mộ đạo nhưng độc lập, say mê thiên văn học, một chiến sĩ dũng
cảm vì chính nghĩa của chân lí, Bruno kịch liệt phản đối thói mê tín, đầu óc giáo
điều, và cả đạo quân ô hợp gồm những đối thủ của ông, những thói xấu, những
khuyết tật về đạo đức và những hà tì trong trí tuệ.
Tính đơn giản, thị kiến thuần khiết
