Albertino. Tôi muốn biết hồn ma này, con quái vật lạ thường này, nhà tiên tri
sống động này, tâm trí phi thường này đúng là cái gì? Ông ta đem lại thế giới
thông điệp gì? Các rễ đang bị cắt cụt này đang mọc lên những chồi cây mới trong
thời đại này (thời đại của chúng ta) là gì?
Elpino. Chúng là những rễ bị cắt cụt nhưng có nhiều quả. Các quan niệm cổ đại
đã trở lại. Các chân lí huyển bí được làm cho rõ ràng. Chính ánh sáng mới nổi lên
trên chân trời. Trong bán cầu kiến thức của chúng ta và dần dần đến gần thiên
đỉnh của trí thông minh chúng ta.
Albertino. Nếu tôi không biết ngài, Elpino, tôi biết tôi phải nói gì.
Elpino. Hãy nói những gì ngài muốn. Nếu ngài khôn ngoan như tôi nghĩ, ngài sẽ
đồng ý với ông ta thậm chí như tôi vậy. Nếu tính minh bạch của ngài nhiều hơn
(như tôi kỳ vọng), ngài sẽ đồng ý tất cả nhanh chóng và hoàn toàn hơn. Những ai
thấy triết học hiện thời và kiến thức thông thường khó, những ai tán thành các
quan điểm hiện thời và thông thường này dù chính chúng không sáng sủa lắm
(thường như vậy dù họ không ý thức đến điều đó), sẽ không dễ dàng bị làm thay
đổi theo quan điểm của chúng ta. Đối với họ, sự đồng thuận chung là luận cứ
mạnh mẽ nhất. Họ bị làm cho kính sợ do danh tiếng của các tác giả được cho là
những người trình bày và những nhà bình luận mà họ đọc đến mức họ không tìm
kiếm cái gì khác hơn. Tuy nhiên, một số người hoàn toàn hiểu triết học lưu truyền
đã đạt đến điểm, nơi họ không còn quyết định dùng phần còn lại của cuộc đời
mình lắng nghe người khác. Họ trông thấy bằng ánh sáng của chính họ và nhìn
xuyên qua khắp, xó xỉnh bằng khả năng, trí tưởng tượng của mình. Bằng cái nhìn
của kiến thức, họ nhìn chằm chằm vào triết lí này, trình bày công khai, qua một
ngàn ô cửa. Bằng cách này, khi đến gần hơn, chúng có thể phân biệt các vấn đề
niềm tin được chấp nhận là chân lí theo thói quen và sự đồng thuận chung từ cái
thực sự và phải được chấp nhận là chắc chắn: như vẫn còn tồn tại trong chính bản
chất và bản thể của mọi vật. Tôi cho rằng đúng là những ai không có may mắn
được tự nhiênban cho trí thông minh hay ít nhất có phần không quen với các
ngành tri thức khác nhau, sẽ không thể chấp nhận triết học của chúng ta. Những
ai có thể làm như vậy phải có khả năng phản ánh trí tuệ qua đó họ có thể phân
biệt giữa sự tin tưởng dựa vào đức tin và sự tin tưởng dựa vào bằng chứng của
các nguyên lí đích thực.
