Trong một tác phẩm của chúng tôi mà nhiều người đã biết, chúng tôi cho thấy
rằng không một thực thể nào có thể đem lại cho một thực thể khác cái mà chính
nó không có. Kinh nghiệm nhiều hơn chứng minh điều này. Không ai từng thấy
một ánh sáng sinh ra bóng tối, nhiệt sinh ra lạnh, một cái gai để vuốt ve, hay
trọng lượng sinh ra tính nhẹ nhàng. Đây là một vấn đề quan sát phổ biến. Đúng là
một khối lượng nóng có thể trở nên lạnh, nhưng chắc chắn đó không phải là sự
lạnh trong nhiệt vốn sinh ra bất cứ cái lạnh nào hơn chính sự lạnh của khối lượng
làm cho nó nóng. Và khi nhiệt bị giữ cho nén lại, dẫn đến tăng lên, không phải cái
lạnh cho nó nhiệt lớn hơn mà đúng hơn nó tự trở nên nóng hơn một mình, khuếch
tán và tự gia tăng theo bản chất của riêng nó. Đây là một cái gì đó không bao giờ
có thể xảy ra nếu mọi vật không sinh ra hay không hoạt động trong bản thân
chúng.
Bây giờ, như tất cả chúng ta đồng ý, các động vật có cái được gọi là giác quan
hay cảm giác. Nếu giác quan và cảm giác không xuất phát từ bất cứ vật gì, theo
tôi, hình như chúng ta phải thừa nhận là giác quan và cảm giác thuộc về tất cả các
nguyên tố hoạt động như là những nguyên nhân của chúng. Vì người ta có thể
cho thấy rằng cái gì thuộc về hậu quả cũng thuộc về nguyên nhân. Vì vậy, hãy
xem bầu trời, trái đất và toàn thể thế giới chứa đựng các động vật theo cái cách
giống như các loài ký sinh sống trong ruột con người. Các bạn thử nghĩ xem,
chúng phớt lờ giác quan và cảm giác ở những vật khác vì chúng xem điều đó
không thích đáng đối với cái gọi là kiến thức về thực thể của chúng…
Tommaso CAMPANELLA,
Về bản chất của giác quan và về ma thuật.
Lucrèce sai khi không cho mọi vật có giác quan, Galien cũng sai và những điều
mà những người khôn ngoan hơn đã nói
Hãy chú ý Lucrèce, người theo thuyết Epicure, với Democrite cố gắng cho thấy
mọi vật vô tri vô giác và trơ ì có thể gây ra những vật có giác quan và cảm giác.
Ông xác nhận rằng mọi người khóc và cười, có thể ra đời từ các yếu tố không
khóc, không cười. Anaxagore đưa ra nhiều quan điểm tương tự. Tuy nhiên, tôi
vẫn khăng khăng xác nhận rằng có sự khóc và sự cười trong mọi nguyên tố (dù
