Tất cả những ai biết rằng lý trí trong sáng thì không thể sai lầm đều phải thú nhận
điều này - cách riêng những ai không nhìn nhận là có một khoảng không. Bởi vì
nếu bản thể vật chất có thể được phân chia đến độ các phần của nó thực sự riêng
biệt, vậy, tại sao một phần lại không thể bị huỷ diệt, khi những phần còn lại vẫn
kết nối với nhau như trước kia? Và tại sao toàn bộ chúng phải gắn liền với nhau
đến độ không còn khoảng không nào? Quả vậy, trong số những vật thực sự riêng
biệt với nhau, thì một vật có thể ở và vẫn ở trong tình trạng của mình, bên ngoài
những vật khác. Do đó, bởi vì không có khoảng không trong bản tính (một đề tài
tôi bàn tới ở một nơi khác), nhưng tất cả các phần của nó phải kết tinh đến độ
không còn khoảng không nào, cũng xảy ra là chúng không thể thực sự phân biệt
được, nghĩa là bản thể vật chất, bao lâu còn là một bản thể, không thể bị phân
chia.
[V] Nếu giờ đây có ai hỏi tại sao, theo bản tính, chúng ta lại có xu hướng phân
chia lượng tính, tôi xin trả lời rằng chúng ta nhận thức lượng tính theo hai cách:
một cách trừu tượng, hoặc nông cạn, như chúng ta [thường] tưởng tượng nó, hay
như bản thể do một mình trí năng nhận thức [không có sự trợ giúp của tưởng
tượng]. Do đó nếu chúng ta chú trọng tới lượng tính như nó ở trong tưởng tượng,
là một việc chúng ta thường dễ dàng làm hơn, chúng ta sẽ thấy rằng nó hữu hạn,
có thể phân chia, và gồm có các phần; nhưng nếu chúng ta chú trọng tới lượng
tính như nó ở trong trí năng, và chúng ta nhận thức nó như là một bản thể, việc
này [hiếm khi] và rất khó xảy ra, khi đó (như chúng ta đã chứng minh khá đủ)
chúng ta sẽ thấy rằng nó vô hạn, duy nhất, và không thể phân chia.
Điều này cũng đủ rõ đối với những ai biết phân biệt giữa trí năng và tưởng tượng
- cách riêng nếu chúng ta cũng lưu ý thấy rằng vật thể thì ở đâu cũng như nhau,
và các phần được phân biệt trong nó chỉ tới mức chúng ta nhận thức vật thể bị tác
động bằng những cách khác nhau, hầu các phần của nó chỉ được phân biệt về mặt
hình thái, chứ không phải về mặt thực tiễn.
Ví dụ, chúng ta nhận thức rằng nước được phân chia và các phần của nó tách biệt
nhau - như nó vẫn là nước, chứ không phải như nó là bản thể vật chất. Bởi vì
trong chừng mực nó là bản thể, nó sẽ không tách biệt được hoặc không phân chia
được. Hơn nữa, nước, trong chừng mực vẫn là nước, thì được tạo ra và bị tiêu
