cùng một lúc), chúng ta cũng có thể cảm giác, hoặc tri giác muôn ngàn vật thể
nhờ vào cùng một khả năng cảm giác (tức là vật thể này sau vật thể kia [chứ
không phải cùng một lúc]).
Nếu họ nói rằng có trăm ngàn sự vật chúng ta không thể tri giác được, thì tôi xin
trả lời rằng chúng ta không thể lãnh hội được chúng bằng bất cứ suy tưởng nào,
và do đó, cũng không bằng bất cứ khả năng muốn nào. Nhưng họ lại nói, nếu
Thượng đế muốn để cho chúng ta cũng tri giác được chúng, thì Ngài sẽ phải ban
cho chúng ta một khả năng tri giác tuyệt hảo hơn, chứ không phải một khả năng
muốn tuyệt hảo hơn khả năng Ngài đã ban tặng chúng ta. Nói như thế thì cũng
giống như là nói rằng nếu Thượng đế để cho chúng ta tri thức được muôn ngàn
hữu thể khác, thì nhất thiết Ngài phải ban cho chúng ta một trí năng tuyệt hảo
hơn, chứ không phải một ý niệm phổ quát hơn về hữu thể, để chúng ta lãnh hội
được cũng vô vàn hữu thể như thế. Bởi vì chúng ta đã chứng minh rằng ý muốn
là một hữu thể phổ quát, hoặc ý niệm, mà nhờ đó chúng ta giải thích tất cả mọi
ước muốn đặc thù, nghĩa là cái phổ quát đối với mọi ước muốn.
Do đó, bởi vì họ tin rằng ý niệm phổ quát của mọi ước muốn là một khả năng,
cho nên chúng ta chẳng ngạc nhiên gì nếu như họ nói rằng khả năng này có
trương độ vượt quá những giới hạn của trí năng tới vô tận. Bởi vì sự phổ quát của
một, hoặc rất nhiều hoặc vô cùng nhiều cá thể được cho là như nhau.
[III.B.(ii)] Đối với phản biện thứ hai tôi xin trả lời bằng cách phủ nhận việc
chúng ta có một khả năng tự do để treo lửng phán đoán. Bởi vì khi chúng ta nói
rằng một ai đó treo lửng, chúng ta chỉ nói rằng anh ta đang thấy mình không tri
giác sự vật đó một cách đầy đủ. Do đó, sự treo lửng thực ra lại là một tri giác, chứ
không phải một hoạt động của ý muốn tự do.
Để hiểu điều này rõ hơn, chúng ta hãy nghĩ đến một cậu bé đang tưởng tượng ra
một chú ngựa có cánh, chứ không tri giác sự gì cả. Bởi vì sự tưởng tượng này bao
hàm sự hiện hữu của chú ngựa đó, và cậu bé không tri giác một sự gì khác có thể
loại trừ sự hiện hữu của chú ngựa đó, cho nên nhất thiết cậu bé sẽ xem chú ngựa
là đang hiện diện. Cậu bé sẽ không thể hoài nghi về sự hiện hữu của nó, cho dù
cậu ta không có gì chắc về nó cả.
