Các triết gia Ê-cốt chính về ý tưởng phổ biến là James Beattie (1753 - 1803),
Dugald Stewart (1753 - 1828). Về đạo đức, lý thuyết về ý tưởng phổ biến tìm
thấy lại những nền đạo đức thiên về tình cảm mà chúng ta đã đề cập tới. Lý
thuyết này cũng hiện diện trong đạo đức học về sự đồng cảm của một triết gia Ê-
cốt khác, đó là Adam Smith (1723 - 1790).
Émilienne Naert.
LOCKE (1632 - 1704)
Nguyên quán ở Wrington (gần Bristol), tỉnh Somerset, John Locke mất năm 1704
ở Oates, thuộc bá tước địa (comté) Essex, trong gia đình Huân tước Masham và
phu nhân - bà này là một trong những ái nữ của Ralph Cudworth, một triết gia
theo Platon ở trường Cambridge. Locke không tự giới hạn trong triết học và
thường có những cuộc lưu trú dài hạn ở châu lục (đây chỉ châu Âu). Ông tham gia
vào câu lạc bộ của Robert Boyle và cùng nghiên cứu với nhà vật lý đồng thời
theo đuổi việc học y khoa. Người cộng tác với Sydenham, độc giả của Descartes
và của Gassendi, bạn thân và y sĩ riêng cho Huân tước Ashley, vị này sau đó được
phong là Bá tước Shaftesbury và Chưởng ấn Thượng quan Anh quốc. Locke đảm
trách nhiều chức vụ công quyền: tổng thư ký của hội đồng tôn giáo quốc gia rồi
của Bộ thương mại. Vào thời kỳ này ông xuất bản quyển Những tiểu luận về luật
tự nhiên.
Sau hai lần lưu trú ở Pháp, Locke quay về Anh quốc, phụng sự cho bá tước
Shaftesbury. Vị này, vì mưu đồ phản nghịch nhà vua, thất bại, buộc phải tự lưu
đày sang Hà Lan. Vào tháng chín 1683, đến lượt mình, Locke cũng sang Hà Lan
tị nạn vì sợ bị xét hỏi lôi thôi. Ngày 5 tháng mười 1688, Guillaume d’Orange
đánh đuổi bố vợ là Jacques Đệ nhị khỏi ngai vàng và ngày 12 tháng hai năm sau,
Locke đổ bộ lên cảng Greenwich cùng với Công nương Mordant và Công chúa
Mary - phu nhân của Guillaume d’Orange - chẳng bao lâu sau trở thành nữ hoàng
Anh quốc. Lúc đó, lấy lý do vì sức khoẻ, ông từ chối nhiệm sở Đại sứ Anh ở
Brandebourg.
Những năm 1689-1690 chứng kiến sự ra đời những tác phẩm chính của Locke,
được nghiền ngẫm từ lâu và được phác thảo nhiều lần trước đó: Thư về lòng
