Mọi người đều có nguồn gốc các ý niệm này hoàn toàn nội tại trong họ; và mặc
dù nó không phải là giác quan, vì nó không có liên quan gì đến các sự vật bên
ngoài, nhưng nó rất giống giác quan, và có thể gọi một cách khá chính đáng là nội
giác quan. Nhưng như tôi gọi nguồn gốc kia là cảm giác, tôi sẽ gọi nguồn gốc này
là phản tỉnh, vì các ý niệm mà nó cung cấp chỉ trở thành các ý niệm khi trí khôn
có được nhờ suy tư (phản tỉnh) trên hoạt động của chính nó và trong chính nó. Vì
vậy, trong phần tiếp theo của bài này, tôi hiểu phản tỉnh có nghĩa là việc trí khôn
ghi nhận các hoạt động của chính nó, và cách thức của chúng; từ đó, nhờ lý trí,
phát sinh các ý niệm về các hoạt động này trong trí khôn. Hai nguồn gốc này, đó
là các sự vật vật chất bên ngoài, như là đối tượng của cảm giác; và các hoạt động
của trí khôn nội tại, như là các đối tượng của phản tỉnh; theo tôi đó là hai nguồn
gốc duy nhất từ đó phát sinh mọi ý niệm của chúng ta.
§5. Mọi ý niệm của chúng ta đều thuộc một trong hai loại này. Có vẻ như trí năng
của chúng ta không có một dấu vết tối thiểu của bất cứ ý niệm nào mà nó không
nhận được từ một trong hai nguồn này. Các sự vật bên ngoài cung cấp cho trí
khôn các ý niệm về các phẩm chất khả giác, là tất cả các tri giác khác nhau mà
chúng tạo ra nơi chúng ta; và trí khôn cung cấp cho trí năng các ý niệm về hoạt
động của chính nó. Hai nguồn này, khi chúng ta quan sát đầy đủ về chúng và về
các hình thái, kiểu kết hợp và tương quan khác nhau của chúng, chúng ta sẽ thấy
chúng chứa toàn bộ mọi ý niệm; và chúng ta không có gì trong trí khôn mà không
xuất phát từ một trong hai cách này.
PHÂN LOẠI CÁC Ý NIỆM CỦA CHÚNG TA
Để hiểu rõ hơn bản chất, cách thức, và mức độ của tri thức chúng ta, một điều cần
phải được cẩn thận quan sát liên quan đến các ý niệm chúng ta có, đó là, một số
các ý niệm là đơn giản, một số là phức tạp.
Các ý niệm đơn giản
Mặc dù các phẩm chất tác động trên giác quan của chúng ta tự chúng rất thống
nhất và hoà trộn, khiến cho không có sự phân chia, không có khoảng cách giữa
chúng; thế nhưng rõ ràng rằng các ý niệm mà chúng tạo ra trong trí khôn từ giác
quan đi vào là đơn giản và không pha trộn. Vì tuy thị giác và xúc giác đồng thời
