đỡ sao?
P Nghĩa là một cái gì phân biệt với trương độ và không có trương độ được coi là
substratum của trương độ?
H Đúng thế.
P Hylas, xin trả lời tôi. Một vật không có trương độ có thể trải rộng được không?
Hay ý niệm về trương độ tất yếu bao gồm sự trải rộng?
H Nó bao gồm sự trải rộng.
P Vậy là bạn cho rằng bất cứ cái gì trải rộng dưới một cái gì đó đều tự nó phải có
trương độ phân biệt với trương độ mà nó trải ra bên dưới?
H Nhất định phải như thế.
P Vậy là mọi thực thể vật chất làm nền cho trương độ phải có trong chính nó một
trương độ khác, nhờ đó nó có tính chất của một substratum, và cứ thế đến vô hạn?
Tôi tự hỏi liệu điều này tự nó có vô lý và mâu thuẫn với điều bạn vừa nhìn nhận
hay không, nghĩa là substratum là một cái gì phân biệt và độc lập với trương độ?
H Trời! Bạn hiểu sai tôi rồi, Philonous. Tôi không có ý nói vật chất được trải rộng
theo nghĩa hẹp bên dưới trương độ. Từ substratum chỉ được dùng để diễn tả
chung chung cùng một điều như thực thể.
P Thôi được, chúng ta hãy xét đến quan hệ hàm chứa trong từ thực thể. Có phải
nó nằm dưới các ngẫu tính không?
H Đúng thế.
P Nhưng một vật gì ẩn bên dưới hay chống đỡ một vật khác, tự nó phải có trương
độ chứ?
H Tất nhiên.
P Vậy phải chăng giả thiết này cũng rơi vào sự vô lý như giả thiết trước?
