đối tượng này có vẻ có và đi theo ánh sáng mà chúng cho thấy. Vì trong mọi thứ,
nhân đức được coi là đáng giá hơn hết, nên loại triết gia này tô điểm cho nhân
đức bằng mọi màu sắc đáng yêu nhất; vay mượn mọi sự trợ giúp của thi ca và
hùng biện, và triển khai đề tài của họ một cách dễ dãi và hiển nhiên, và làm sao
cho nó thích hợp nhất để thoả mãn trí tưởng tượng, và đi sâu vào tình cảm. Họ
chọn những quan sát và ví dụ ấn tượng nhất từ đời sống chung; đặt các tính cách
đối chọi nhau vào một sự tương phản thích đáng; và lôi kéo chúng ta đi theo con
đường nhân đức bằng quan niệm về vinh quang và hạnh phúc, hướng bước chân
của chúng ta theo các con đường này bằng các giới luật vững chắc nhất và các
gương sáng lỗi lạc nhất. Họ làm chúng ta cảm thấy sự khác biệt giữa nết xấu và
nhân đức; họ kích thích và điều hoà tình cảm của chúng ta; và như thế họ có thể
uốn nắn trái tim chúng ta để chỉ yêu mến sự lương thiện và danh dự, họ nghĩ như
thế là họ đã đạt được mục đích cho các cố gắng của họ.
Loại triết gia thứ hai xem xét con người trong ánh sáng của một hữu thể lý trí hơn
là một hữu thể hành động, và tìm cách đào tạo trí năng hơn là vun trồng tính cách
của con người. Họ coi bản tính con người như một đề tài suy tư, và với một sự dò
xét hạn hẹp họ tra xét nó, để tìm ra những nguyên lý điều hành tri thức của chúng
ta, kích thích các cảm tình của chúng ta, và tán thành hay quở trách một sự vật,
hành động, hay thái độ đặc thù nào. Họ nghĩ sẽ là một vết nhơ cho tất cả văn học,
khi triết học chưa thiết lập được một nền tảng không thể bị tranh cãi về luân lý,
suy luận, và phê bình; và vẫn ngừng nói đến chân lý và lầm lạc, tật xấu và nhân
đức, đẹp và xấu, mà không có khả năng quyết định được nguồn gốc của các sự
phân biệt này. Trong khi họ cố gắng làm nhiệm vụ vất vả này họ không sợ bất kỳ
khó khăn nào; nhưng đi từ các trường hợp đặc thù đến các nguyên lý tổng quát,
họ vẫn đẩy các cuộc tra cứu của họ tới các nguyên lý ngày càng tổng quát hơn, và
không chịu ngơi nghỉ bao lâu họ chưa đạt tới các nguyên lý sơ khởi nhờ đó mà
mọi sự tò mò của con người phải được bao gồm trong mỗi khoa học. Mặc dù suy
tư của họ có vẻ trừu tượng, và thậm chí không thể hiểu nổi đối với các độc giả
bình thường, họ nhắm tới sự tán thành của các bậc trí thức và khôn ngoan.; và họ
nghĩ họ được đền bù xứng đáng về công sức của họ trong cả cuộc đời, nếu họ có
thể khám phá ra một vài chân lý tàng ẩn có thể đóng góp cho sự dạy dỗ các thế hệ
mai sau.
