ngoan hơn tôi; thế mà thần lại nói tôi là người khôn ngoan nhất." Thế là tôi tìm
đến một người có tiếng là khôn ngoan và quan sát ông ấy - tôi không cần nhắc
đến tên ông ấy ở đây; ông là một chính khách mà tôi đã chọn để kiểm tra và kết
quả là thế này: Khi tôi bắt đầu nói chuyện với ông ấy, tôi không thể không nghĩ
rằng ông ta thực sự không phải là người khôn ngoan; và kết quả là ông ta ghét tôi,
và sự ghen ghét của ông ta được chia sẻ cho nhiều người đang có mặt ở đây và
nghe tôi. Vì vậy tôi rời bỏ ông ta, vừa đi tôi vừa tự nhủ: Được, tuy tôi thấy không
ai trong hai người chúng tôi biết cái gì là đẹp và tốt, nhưng tôi còn khá hơn ông
ấy, vì ông ấy không biết gì, nhưng lại nghĩ rằng ông ấy biết; còn tôi không biết
mà cũng không nghĩ rằng mình biết. Vì vậy, ở chi tiết cuối cùng này, tôi có vẻ
khá hơn ông ấy một chút. Thế rồi tôi tìm đến một người khác nữa vốn cũng tự
phụ mình có sự khôn ngoan cao hơn nữa, và tôi cũng đi đến một kết luận y hệt
như trên. Do điều này, tôi đã biến mình thành kẻ thù của ông ấy, và của nhiều
người khác nữa.
Thế rồi, tôi tìm đến hết người này sang người khác, mặc dù ý thức rằng làm thế sẽ
gây thêm thù địch, nhưng tôi buộc phải làm thế, tôi nghĩ, lời của thần phải được
xét đến trước hết. Và tôi tự nhủ, tôi phải tìm đến với mọi người có vẻ hiểu biết,
và tìm ra ý nghĩa của lời sấm. Và tôi xin thề với quí vị, các người Athène, tôi xin
thề! Vì tôi phải nói cho quí vị sự thật kết quả cuộc tìm kiếm của tôi là: thấy rằng
tất cả những người nổi tiếng nhất đều là những người ngu dốt nhất; và rằng các
người khác ít nổi tiếng hơn lại là những người thực sự khôn ngoan và tốt hơn. Tôi
sẽ kể cho quí vị câu chuyện về việc tôi đi lang thang tìm kiếm, có thể gọi là nỗi
vất vả của "Hercule" mà tôi đã chịu đựng để đi đến kết luận cuối cùng rằng lời
sấm là không thể chối cãi. Sau các chính khách, tôi tìm đến các nhà thơ về đủ thể
loại thơ. Tôi tự nhủ, ở đây mày sẽ được phát hiện ra ngay lập tức; bây giờ mày sẽ
khám phá ra mày ngu dốt hơn họ. Thế là tôi đem đến cho họ một số đoạn thơ
phức tạp nhất do chính họ sáng tác, và hỏi họ về ý nghĩa của chúng vì tôi nghĩ
rằng họ sẽ dạy dỗ tôi điều gì đó. Quí vị có tin được không? Tôi phải xấu hổ thú
nhận sự thật rằng không ai có mặt ở đây mà không thể nói hay về thơ của họ hơn
chính họ nói về thơ của họ. Thế là tôi biết rằng các thi sĩ viết thơ không phải do
sự khôn ngoan của họ, mà do một loại thiên tài hay cảm hứng; họ giống như
những người bói toán nói nhiều điều rất hay nhưng không thể hiểu nghĩa của
chúng. Các thi sĩ đối với tôi cũng ở trong cùng một trường hợp như thế; và tôi
