Saint-Pierre hay Goethe… thực tế là, động lực triết lý phát huy theo dòng thế kỷ
XVIII, là khoa khảo cổ học của một cuộc cách mạng song trùng: cuộc cách mạng
xã hội chính trị năm 1789 và cuộc cách mạng của Kant. Động lực này là dấu hiệu
của một sự bắt đầu lại: sau hai cuộc cách mạng này, người ta sẽ không thể sống
và suy nghĩ như trước nữa. Nếu đúng là trong cái thế kỷ XVIII đáng ngạc nhiên
này, sự phê bình và chủ nghĩa hoài nghi chỉ có giá trị bởi vì chúng tham chiếu về
một quá khứ mà chúng cho là có tội, song vẫn đúng là nhiệt tình và đà hưng khời
của nó có ý nghĩa vì tương lai mà họ hy vọng xây dựng như một chuỗi dài
"những ngày mai ca hát". Chủ nghĩa lạc quan chiếm thượng phong trong thế kỳ
này có nghĩa rằng những con người đạt đến độ trưởng thành, làm việc để phát
minh ra tự do, một tài sản tinh thần vô giá, nói như Montesquieu, nó giúp ta
hưởng thụ mọi tài sản khác với trọn vẹn hứng thú hơn, bởi vì điều tuyệt vời nhất
trên đời chính là "nhân sinh quí thích chí".
Simone Goyard_Fabre.
MONTESQUIEU (1689 - 1755)
Charles Louis de Secondat sinh ra nơi lâu đài La Brède trong ngôi làng
Montesquieu gần thành phố Bordeaux, ngày 18 tháng giêng, 1689, không xa quê
hương của Montaigne. Được nuôi dạy ở nhà và nơi làng quê mình cho đến năm
mười một tuổi, tiếp đó ông theo đuổi việc học tại trường trung học Juilly trong
giáo khu Meaux, nơi Bossuet làm giám mục.
Nền giáo dục mà ông được hưởng ghi dấu sâu đậm lên ông và ảnh hưởng của ông
thầy Malebranche đối với ông là không thể phai mờ. Sau những năm học luật ở
Bordeaux, ông được nhận vào luật sư đoàn năm 1708.
Từ lúc đó, sự nghiệp trí thức và cuộc đời ông sẽ hoà lẫn vào nhau. Sau nhiều năm
thưởng thức cuộc sống hoa lệ ở kinh đô ánh sáng Paris, ông trở lại La Brède năm
1713 để chịu tang cha, và được kế tập tước vị Nam tước de la Brède. Ông lập gia
đình, được bầu làm Chủ tịch hội đồng nghị viện Bordeaux năm 1716 và cùng
năm đó, được tuyển vào Hàn lâm viện Bordeaux. Ông say mê Cổ luật La Mã và
mặc dầu những kỳ vọng khoa học của Hàn lâm viện, ông lại mơ đến một sự
nghiệp văn học nhiều hơn.
