họa sĩ nổi tiếng của Florence, Rome và Milan chiếm lĩnh để trang trí bằng
những tranh tường. Fokelberg nhà điêu khắc lớn Thụy Điển, Tenerani người
ở Rome và Marchesi người Milan từ một năm nay đang ra sức hoàn thành
mười bức phù điêu diễn tả mười công tích tốt đẹp của Crescentius, nhân vật
thực sự vĩ đại ấy. Phần lớn các bức trần cũng có những tranh họa nhắc nhở
xa gần đến cuộc đời của ông ta. Mọi người đều khen bức trần mà Hayez
người Milan vẽ Crescentius được Francois Sforce đón tiếp ở Thiên
uyển
. Cùng tiếp Crescentius có Laurent Đường bệ, vua Robert, dân ủy
Cola di Rienzi, Machiavel, Dante và các vĩ nhân khác thời Trung cổ. Tỏ ra
khâm phục những con người ưu việt ấy bị coi như là có ý muốn chế nhạo
những bậc đương quyền đương vị thời nay.
Những chi tiết sang trọng ấy tập trung triệt để sự chú ý của giới quí tộc
và giới thị dân ở Parme lại vò xé lòng Fabrice khi anh đọc thấy trong bức
thư dài hơn hai mươi trang mà Ludovic đọc cho một nhân viên thuế quan ở
Casal Maggiore chép; anh ta kể tất cả với một sự thán phục ngây thơ.
“Thế mà mình thì nghèo làm sao! Fabrice than thầm. Quanh đi quẩn
lại cũng chỉ có bốn nghìn francs! Vậy mà dám yêu Clélia thì quả là hỗn láo,
trong khi người ta làm những điều kỳ diệu ấy vì nàng!”
Trong suốt bức thư dài ấy chỉ có một đoạn nói việc khác, đoạn này do
Ludovic tự tay viết với tuồng chữ xấu của mình; qua đoạn văn này Ludovic
báo cho chủ biết anh ta có gặp anh lính coi ngục Grillo tội nghiệp, người đã
canh gác Fabrice, Grillo lén lút tìm đến vào đêm; Grillo đã bị giam rồi được
thả ra. Grillo đã xin anh ta một đồng sequin làm phúc và anh đã cho hắn
bốn sequin nhân danh bà công tước. Mười hai anh lính coi ngục cũ vừa
được thả ra đang chuẩn bị chiêu đãi những anh kế vị mình một bữa tiệc dao
(một un trattamento di coltellate)
nếu có cơ hội gặp chúng ở ngoài
thành. Grillo nói ngày nào cũng có dạ tấu ở ngục thành, tiểu thư Conti xanh
lắm, hay ốm và mấy điều tương tự. Cái câu lôi thôi ấy khiến Fabrice nhận
