TƯƠNG LAI CỦA MỘT ẢO TƯỞNG - Trang 23

với hành vi phi xã hội. Trong số những ước muốn bản năng này là loạn luân,
ăn thịt người, và dục vọng về giết chóc. Nghe lạ tai khi đặt cạnh nhau những
ước muốn vốn tất cả mọi người dường như thống nhất phủ nhận nó, và
những ước muốn khác vốn có quá nhiều tranh cãi sôi nổi về chúng trong văn
minh của chúng ta về phần không biết chúng sẽ được cho phép hay phải bị
thất vọng, nhưng làm như vậy là biện minh được về tâm lý.
Cũng không phải thái độ của văn minh đối với những mong muốn bản năng
lâu đời nhất dưới bất kỳ phương thức nào là đồng nhất. Tục ăn thịt người
một mình có vẻ là bị cấm phổ quát - và với cái nhìn phi phân tâm học – là đã
từng được khắc phục hoàn toàn [12]. Sức mạnh của những ước muốn loạn
luân vẫn có thể phát hiện được đằng sau sự cấm đoán đối với nó [13], và
trong những điều kiện nhất định nào đó, giết chóc vẫn còn thực hành, và văn
minh của chúng ta thực sự ra lệnh đòi hỏi nó. Có thể là những phát triển văn
hóa nằm ở trước chúng ta, trong đó những mong muốn khác vốn đã vẫn
được thỏa mãn, hoàn toàn được cho phép đến ngày nay, sẽ xuất hiện chỉ như
là không thể chấp nhận được nữa, như tục ăn thịt người thời bây giờ.
Những từ bỏ bản năng sớm nhất này đã liên quan rồi đến một yếu tố tâm lý
cũng vẫn còn quan trọng cho tất cả những từ bỏ bản năng về sau.
Là không đúng khi nói rằng não thức con người đã không trải qua phát triển
nào kể từ những thời đại xưa cổ nhất, và rằng tương phản khác với những
tiến bộ của khoa học và kỹ thuật, nó hôm nay cũng là một như nó đã là trong
những ngày đầu của lịch sử. Chúng ta có thể chỉ ra ngay lập tức một trong
những tiến bộ về tinh thần này. Đó là trong lần hồi giữ tương ứng với quá
trình phát triển của con người mà cưỡng chế bên ngoài dần dần thành chủ
quan hóa; với một cơ quan não thức đặc biệt, siêu-ngã [14] của con người,
chiếm lấy nó và bao gồm nó trong số những giới răn của nó.
Mỗi một đứa trẻ trình bày quá trình chuyển đổi này với chúng ta; chỉ bằng
những phương tiện đó mà nó trở thành một sinh vật đạo đức và xã hội. Một
sự củng cố cho vững mạnh như vậy của siêu-ngã là một tài sản văn hóa quý
giá nhất trong lĩnh vực tâm lý. Những ai ở trong họ, nó đã chiếm chỗ, họ đã
được chuyển từ tư cách những đối thủ của văn minh vào thành những
phương tiện truyền bá của văn minh.