TƯƠNG LAI CỦA MỘT ẢO TƯỞNG - Trang 8

trình phát triển sự sống ở mỗi đứa trẻ lập lại lịch sử tiến hóa sự sống của
toàn thể giống người.
Thêm nữa, Freud nhìn văn minh con người dựng trên sự chối bỏ những bản
năng tự nhiên, đặc biệt là bản năng tình dục, qua một pha trộn từ dồn én đến
thăng hoa, dẫn đến những day dứt, uẩn ức – mỗi thế hệ lại bị buộc lặp lại
quá trình dồn nén tâm lý này. Đến đây, sau khi Feuerbach đẩy thần học sang
nhân chủng học, đến Freud, ông đẩy nó sang lĩnh vực chuyên môn của ông –
tâm lý học và dùng phương pháp cùng kết quả của phân tâm học, một sáng
tạo của chính ông, để giải thích nguồn gốc hình thành của nó.
Và trong đó, ngoài lý thuyết về bản năng, ông sử dụng ba khái niệm đặc biệt
của phân tâm học – mặc cảm Oedipus trong quan hệ cha-mẹ-con, lòng-quá-
yêu-chỉ chính mình (narcissism) của con người, và khái niệm – đã nói ở
trên, nhưng được dùng với nội dung của Freud - “mong ước làm đầy” (wish-
fulfillment). Làm đầy, thỏa mãn mong ước là một khao khát, một ám ảnh,
hay có thể nói một động cơ thúc đẩy của những hình thành từ vô thức như
những giấc mơ, những triệu chứng loạn thần kinh, và những mơ tưởng, ám
ảnh dị thường.
Đặc biệt là những ước mong trẻ thơ về tính dục sẽ được biểu hiện và thỏa
mãn ẩn dấu trong tưởng tượng với nhiều cải trang. Nhìn như vậy, mong ước
làm đầy là hết sức năng động. Một mong ước không bao giờ cô lẻ, nó luôn
luôn song hành hay đối nghịch với những mong ước khác, trong lẫn ngoải,
kín lẫn mở. Như thế chúng luôn luôn chuyển vận trong những tiến trình xắp
xếp, nghĩa là dằng co, đưa lên, dìm xuống những ý nghĩa.
Trước đó trong Totem và Tabu (1913). Freud phát biểu quan điểm táo bạo và
sáng tạo của ông về một nguồn gốc của tôn giáo, nhìn trong phương diện
lịch sử của tâm lý đám đông. Freud tuyên bố rằng tôn giáo về cơ bản là một
hình thức biến dạng của một ám ảnh thần kinh (obsessional neurosis). Theo
ông nguồn gốc tôn giáo có hai tầng: gốc của nó trong lịch sử tiến hóa tổng
quát của xã hội loài người, và gốc của nó trong trường hợp của mỗi tâm lý
cá nhân.
Freud tin rằng những yếu tố chính yếu trong tất cả tôn giáo Abraham là: sự
tôn kính một chân dung người cha (Gót hay Christ), tin tưởng vào quyền