ngắn ngủi này đây, nói không sai cho lắm là quý vị có gần cả trăm mấy
mươi ý niệm, nhanh như vậy đó! Mà một ngày từ sáng đến tối chẳng ngừng,
nói cho quý vị hay là quý vị chẳng có ý niệm nào cầu thành Phật cả.
Quý vị nghe vậy tin hay chẳng tin? Có vị nghe tôi nói lời này liền tin
ngay, ai chẳng tin lời tôi, người đó chẳng tin Phật pháp. Vì sao vậy? Lời tôi
vừa nói đó đâu phải do tôi đặt ra, mà đều là những điều được nói trong kinh.
Ai không tin Phật pháp thì học Phật cách nào? Làm sao thành tựu được? Học
Phật phải thờ ai làm thầy? Phật chính là thầy. Làm theo đúng lời Phật dạy ắt
sẽ thành công; chẳng tuân theo thì chẳng cách nào thành công được.
Từ sáng đến tối ý niệm phát khởi chẳng ngừng, nhiều như thế đó, chẳng
ai nắm giữ được những ý niệm này, mà những ý niệm được phát khởi đó đều
là những ý niệm xấu xa cả. Dù có ý niệm xấu như vậy nhưng có thể là chúng
ta chẳng nói lời xấu, cũng như không làm điều gì xấu. Hừm! Rõ ràng trong
tâm nổi lên chủ ý xấu, chẳng nói lời xấu, chẳng làm điều gì, nhưng chủ ý
xấu vẫn có ảnh hưởng, nhà Phật gọi là “chủng tử”. Ðây là cách nói thí dụ,
chứ chẳng phải thực sự là gieo hạt giống xuống.
Một khi ý niệm khởi lên, nó sẽ in bóng vào tâm. Hình bóng của ý niệm
được in vào tâm đó gọi là “chủng tử”. Quý vị nghĩ xem, có những sự việc đã
lâu năm, chợt nghĩ đến thì những điều mình nghĩ đến đó liền tái hiện. Những
điều mình nghĩ đến đó chẳng hề giảm mất, chúng đều được chứa trọn trong
tám thức điền, cả vạn vạn năm chẳng bị tiêu diệt mất. Dù cho mình có bận
tâm hoặc chẳng quan tâm gì đến chúng, hình ảnh của chúng vẫn tồn tại trong
tâm mình. Những gì mình mơ thấy trong giấc ngủ chính là những hình ảnh
này. Ðến lúc chúng ta lâm chung, những hình ảnh trong tâm sẽ hiện ra
ngoài, tạo thành ý niệm. Khi lâm chung vào lúc tối hậu, khi ý tưởng mình
chấp vào đâu, nó sẽ dẫn mình theo đi đầu thai nơi đó, lại trở vào trong lục
đạo luân hồi.
Nói là lục đạo luân hồi, nhưng thật ra chỉ có ba đường dưới. Chúng ta
khởi tâm, tâm người không có, tâm trời cũng không thì đương nhiên là khởi
tâm tam đồ. Tâm này phát khởi ra sao? Chúng tôi chẳng đề cập đến chuyện
từng làm điều xấu, mà chỉ luận về tâm. Dạy mọi người giữ giới, mọi người
không giữ, hoặc giữ giới nhưng toàn phát khởi ý niệm phạm giới. Do phạm
giới, tâm này phải đọa trong tam đồ: súc sanh, địa ngục, ngạ quỷ. Nếu tạo
thành hành động (tạo nghiệp) thì thời gian thọ khổ dài thêm một phần, tội
lớn thêm một phần. Chẳng tạo thành hành động (chỉ khởi vọng niệm, còn
chưa tạo nghiệp) thì tội ít hơn một phần, thời gian thọ khổ ngắn hơn một
phần. Trước hết, phải phân biệt hiểu rõ điểm này.
Học Phật tu hành, tu hành những gì? Tu hành chính là tu ý niệm này. Có
người nói tôi chẳng khởi ý niệm lớn, chẳng nói gì, còn chẳng thấy mình
