21
Nhưng Josef không nghĩ là mình bị bệnh. Anh nghĩ rằng mình sáng suốt.
Với anh sự thiếu hoài nhớ là bằng chứng của chút ít giá trị cuộc sống đã qua
của mình. Cho nên tôi xin sửa lại chẩn đoán: “Người bệnh mắc chứng biến
dạng ký ức mang tính khổ dâm”. Quả thực, anh chỉ còn nhớ những tình
huống từng khiến anh cảm thấy không hài lòng với chính mình. Anh không
yêu quý gì tuổi thơ cả. Nhưng khi còn nhỏ, chẳng phải là anh có tất cả
những gì anh muốn đấy ư? Bố anh không được tất cả các bệnh nhân của
ông trọng vọng ư? Tại sao ông anh trai của anh tự hào với điều đó còn anh
thì không? Anh thường xuyên đánh nhau với lũ bạn của mình và đánh nhau
rất can trường. Giờ anh đã quên mất tất cả những chiến thắng của mình,
nhưng anh sẽ luôn nhớ rằng một người bạn mà anh nghĩ là yếu ớt hơn mình
một hôm đã cưỡi lên lưng anh và đè chặt anh xuống đất trống suốt mười
giây được đếm xướng lên. Tới giờ anh vẫn còn cảm thấy trên da thịt mình
cái phản lực đầy nhục nhã của mặt đất. Khi sống ở Bohême và gặp những
người từng biết anh trước đây, anh luôn ngạc nhiên vì người ta cứ nghĩ anh
là người can đảm (anh tự thấy mình hết sức nhút nhát), có tinh thần châm
chọc (anh nghĩ mình thật nhàm chán) và có thiện tâm (anh chỉ còn nhớ
những trò bất lương của mình).
Anh biết rất rõ rằng ký ức của anh rất căm ghét anh, rằng nó chỉ tìm cách
bôi nhọ anh; do đó anh cố sức không tin vào những gì nó kể lại cho anh và
độ lượng hơn với cuộc đời mình. Thất bại hoàn toàn: anh không cảm thấy
chút hứng thú nào với việc ngoái nhìn lại sau lưng và cố làm việc ấy càng ít
càng tốt.
Theo những gì anh muốn người khác và chính anh tin, anh đã rời khỏi
đất nước bởi vì anh không thể chịu đựng được cảnh nhìn thấy nó bị quy
phục và làm nhục. Những gì anh nói là đúng, nhưng không ngăn cản được
phần lớn người Séc cảm thấy giống như anh, bị quy phục và bị làm nhục, và
tuy thế họ không chạy ra nước ngoài. Họ ở lại trong nước, bởi vì họ tự yêu
mình và bởi vì họ tự yêu mình với cuộc đời không tách biệt khỏi nơi họ
