Anh home mà ra) như hiện giờ người ta nói tới hai chữ ấy thì đều
hiểu theo một nghĩa không đứng đắn.
Cũng vậy, người ta bây giờ mỗi khi nói tới chữ Nhật geisha thì
đều có cảm giác rằng geisha là bọn gái phong tình của đất Phù
Tang, nhưng sự thực geisha cũng như mousmé ở Nhật đều là hạng
người mà tính hạnh không có gì đáng làm cho ta sợ cả. Mousmé, ở
nước Nhật, chỉ có cái nghĩa là người con gái ở trong gia đình, người
chị cả; còn như geisha thì là... đó, chính ở đó ta cần phải nói cho rõ
ràng đôi chút.
Geisha là hạng thiếu nữ sa cơ, làm nghề lấy nhan sắc ra tô
điểm cho đất nước. Hạng người này, như trên kia, tôi đã nói, thực là
cái tinh hoa của Phù Tang cũng như những nhà võ sĩ là danh dự của
Phù Tang vậy.
Những dây lưng đẹp, những gấm vóc lụa là hào nhoáng, những
đồ nữ trang thay đổi kiểu luôn luôn chế hoá ra là để bọn này dùng;
họ có thể đem ví với những ngôi sao (in partibus), những ngôi sao
không bao giờ lên sân khấu để diễn kịch cả mà cũng chẳng đóng trò
chiếu bóng, nhưng mà là những ngôi sao để cho vương tôn công tử
bỏ tiền ra mời về nhà thưởng thức cái đẹp, cái tài, cái khéo và cũng
là để chuốc lấy sự khổ não cho thân mình, bởi vì những geisha
uốn éo, nũng nịu và thích làm khổ lòng người ta lắm. Tuy vậy, ta
đừng vội tưởng những cô geisha này là một hạng lầu xanh hay là
những con "gà mái lịch sự" của ta đâu: họ du dương tình tứ, họ có
những điệu bộ khêu tình thực, nhưng... nhưng họ không phải là
những hạng người bán cái dâm đi nuôi mình.
Khởi thuỷ, những cô geisha chính là những con đồng cái bán ở
phái Thần đạo; họ đứng làm tiêu biểu cho cái chủ nghĩa khoái lạc là
cái luân lý của nước Nhật khi xưa vậy.
