bờ biển Phi châu, nhiều đoàn người bị sóng cuốn; ở Centa và
Tanger hàng triệu cá và súc vật chết nhăn ra trên đường.
... Cho đến tận Hambourg, nạn động đất này còn để lại những
kết quả cực kỳ rùng rợn. Nhà thờ bị đổ, đèn treo bị văng đi, chuông
không có người kéo mà cứ kêu vang lên đổ hồi. Ở Lubeck, ở
Travemude, ở Rendsburg, đất cũng động; động rất mạnh ở ở
Soltabe và ở Bavière. Đến tận Teplitz, bể cũng vẫn còn chao, nhiều
người đi tắm bị chết. Đất rung động mãi đến tận bờ bể Mỹ châu,
đến tận tháng Mars 1756 mới hết.
Núi Vésuve phun lửa gây nạn động đất khủng khiếp ở Ý-
đại-lợi năm 1906
Đã lâu, người ta hầu như quên mất núi lửa Vésuve ở Naples bởi
vì sau trận động đất 1872 thì cái núi lửa đó yên rồi không lộ vẻ gì là
hung hăng nữa. Mọi người đã tưởng lầm. Đầu Mars 1906, mây đen
mù mịt phủ ở trên đỉnh Vésuve, núi gầm thét và kêu như tiếng
súng. Lòng núi đất mỗi ngày mỗi kêu to và giáo sư Matteuci báo
rằng một cuộc động đất lớn thể nào cũng xảy ra, núi Vésuve sẽ
phun lửa. Lời tiên đoán đúng. Ngày 4 Avril, những phún thạch (lave)
từ trong lòng hoả sơn phun ra và chảy xuống theo hai triền núi.
Đồng thời ở Naples có những trận mưa ra tro than. Dân làng ở
những vùng lân cận bắt đầu lo sợ, người ta dắt nhau đi trốn và rủ
nhau đắp những con đê kiên cố để ngăn cản phún thạch, nhưng
than ôi, quá chậm. Ngày 7 Avril, phún thạch đã chảy đến làng
Boscatrecase. Ở trong nhà, người ta đã thấy nóng không chịu được.
Đất bắt đầu rung động; lòng núi kêu sùng sục lên như một cái lò
vôi, từng loạt khói mù trời bốc lên và che phủ hết cả thành phố.
Đến đêm chủ nhật 8 Avril thì cái thiên tai đi tới cái độ hoàn toàn của
nó. Cả trái núi Vésuve đỏ rực lên như một cái lò than hồng vĩ đại;
đất gầm lên, hét lên làm cho nhiều người phát điên; khói bốc cao
150-200 thước. Những phún thạch trắng xoá phun ra cao 500 thước,
