tiếng rung chuyển ầm ầm làm cho nhiều người ở Naples ngã lăn
ra và điếc tai. Tro bụi và than rơi xuống cùng với nước nóng. Từ 2
giờ sáng trở đi, phún thạch chảy tràn hết cả vào làng Boscatrecase.
Cả làng đang im lặng thì đất rung chuyển dữ dội, bao nhiêu cửa sổ
đều tan vỡ hết. Lớn bé trẻ già dắt nhau chạy trốn. Cùng lúc ấy,
hoả sơn Vésuve lại do hai cái miệng khác phun phún thạch ra và phủ
kín cả vùng Caramella. Lính sen đầm phải vào từng nhà để thúc giục
dân đi tránh nạn. Đến khi cả dân cả lính vừa đi khỏi thì phún thạch
đổ xuống, sau đó mười phút, cả tỉnh bốc lửa rồi đất nứt ra. Núi
lửa thêm một miệng nữa và mỗi lúc càng phun lửa ra dữ dội thêm. Ở
Naples, tất cả mọi nhà đều rung chuyển. Bao nhiêu người đều phải
chạy trốn về vùng quê hết và phải ngủ ở ngoài trời. Đến 7 giờ
sáng thì bao nhiêu thành phố ở gần chỗ núi lửa đều bị chôn vùi ở
dưới trận bão phún thạch, tiếng kêu tiếng nổ mù trời; phún thạch
bắn lên cao tới 1.000 thước rơi xuống đất và lại họp thành những
cái núi lửa con. Đất, trong lúc ấy, luôn luôn bị rung chuyển. Sự
thiệt hại không thể nào mà ước lượng được. Đường xe hoả núi Vésuve
tan nát, những đường sá mạn Torre Anununziata và Torre del Greco
cũng vậy. Mưa than, mưa nước nóng, mưa lửa rơi xuống khắp mọi
nơi; hai người đứng cách nhau một sải tay không thể mà nhận ra
nhau. Người ta cố sức ngăn phún thạch lại nhưng không được. Ở
Naples người ta tưởng như đương sống vào một thời kỳ mà quân
địch đến cướp thành: 150.000 người không có giường ngủ, thức ăn.
Số đó mỗi lúc mỗi tăng thêm. Tiếng kêu khóc như ri. Nhà vua và
hoàng hậu phải lập tức từ Rome đến Naples để phủ dụ. Người ta tổ
chức những lễ cầu yên ở dưới những trận mưa tro; hàng triệu người
khóc ầm ầm lên như quỷ sứ ở dưới địa ngục giận dữ người trần
gian vậy.
Ngày thứ hai, núi Vésuve lại phun lửa dữ dội hơn. Ở Ottayano,
năm nhà thờ bị tàn phá không còn sót lại một thứ gì; người ta tính có
hơn 100 người chết. Số bị thương ước lượng trong trong tất cả
