Duy có Kiều là một người lịch sự, thông minh nên cách thoá mạ
cũng thông minh, lịch sự. Hồ Tôn Hiến là người kinh luân gồm
tài, và đã làm đến chức tổng đốc chắc phải hiểu câu "mắng" đó,
nhưng chỉ vì Nguyễn Du đã làm cho Kiều mắng tài tình quá nên
Hồ Tôn Hiến đành câm miệng đó mà thôi. Chính vậy, Từ Hải vừa
chết thì Kiều được đem vào trước trung quân. Hồ Tôn Hiến hỏi
nàng muốn xin gì.
Thì, thưa các ngài, Kiều không lạy mà cũng chẳng cảm ơn họ
Hồ, nhưng khóc mà ca tụng ngay Từ Hải, một kẻ thù của Hồ Tôn
Hiến, mà Hồ Tôn Hiến đem quân đánh bao nhiêu trận không
thắng nổi, mà còn thua là khác:
Ngẫm từ gây việc binh đao,
Đống xương vô định đã cao bằng đầu
Chỉ một việc ca tụng Từ Hải ở trước mặt Hồ Tôn Hiến như thế
cũng đã mắng tàn nhẫn Hồ rồi, làm nhục đến cùng cực Hồ rồi.
Thế mà đã đủ đâu. Kiều còn giận, và nói tiếp: "Từ Hải là một người
trí dũng có thừa, cứ đằng thằng ra thì khó mà có ai hạ nổi. Sở dĩ mà
hôm nay xảy ra cơ sợ này, ấy chỉ là bởi vì các ngài thúc thủ, đã phải
mượn đến một người đàn bà là tôi làm nội ứng. Tôi khuyên Từ Hải ra
hàng là vì lòng thành thực, ngỡ là phu quý phụ vinh, không ngờ các
ngài lại xử khốn nạn, đi lừa tôi và phục binh giết Từ Hải một cách
man di, ám muội". Chính ông Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu là người
đã chê Kiều, cũng phải nhận rằng Kiều đã nói những câu cay
đắng chua chát vô cùng. Phê bình hai câu: "Ngỡ là phu quý phụ
vinh, Ai ngờ một phút tan tành thịt xương", ông Tản Đà đã viết
rằng: "Hai câu này lời lẽ tự nhiên, mà cũng đáng thẹn cho người
khác".
