nước trên địa cầu này vẫn kể đến luôn. Nhiều chuyện thần tiên
của Perrault và Grimm na ná với những chuyện cổ tích của Á Đông
và của Polynésie
. Thần thoại là một hiện tượng tối cần, khắp cả
hoàn cầu đều có, mà nước nào cũng bịa đặt giống nhau. Người ta
có thể ngờ rằng những sự phát biểu của các bản năng bịa đặt ấy là
do những luật lệ chi phối, giống như những luật lệ đã chi phối
việc lập ra những ngôn ngữ vậy. Tìm hiểu những cái lệ luật đó ra
sao, đó là công việc của tương lai. Trong khi chờ đợi, chúng ta hãy
xét về việc đã và chúng ta thử cố tìm hiểu xem ra thế nào.
Cái thời chúng ta ở bây giờ có vẻ muốn thiên về những cái gì
thuộc đời cổ sơ. Sơ dĩ có sự khuynh hướng như thế là vì lòng người
bao giờ cũng có tính tò mò về khoa học, đã đành rồi; nhưng còn vì
những phong tục của tỉnh thành nó giam hãm người ta ở trong
những phố phường đông đúc, trói buộc người ta vào bao nhiêu
những công việc xã hội, làm ngăn trở sự phát triển của những bản
năng về sinh lý của người ta. Chúng ta cảm giác mơ hồ như
thương nhớ một cái gì đã qua mất, qua đi mất đã lâu rồi: cái đó
là đời sống tự nhiên của giống ta. Cơ thể cổ truyền của ta khao
khát sự hoạt động của ông cha ta ngày xưa nên bây giờ ta săn bắn,
ta đi du lịch, ta tập thể thao. Ngay những người tưởng như thoát
khỏi những tâm tính di truyền đó cũng ưa gợi lại những thời gian
đã qua bằng cách xem văn, đọc truyện. Ngồi chễm chệ trong một
cái ghế bành, cửa sổ đóng kín, mà ngoài kia thì phố xá được lính
cảnh sát giữ gìn sự trị an cẩn thận, chúng ta sống lại một cách
sướng khoái cái đời của những người chết khổ sở dưới nanh nuốt
của hùm beo, những người bị aurochs
chà đạp hay bị chết đói
chết rét ở trong hang đá.
Những nhà phong tục học còn cho ta biết rằng cái đời cổ sơ của
ông cha ta còn rớt lại nhiều trong cái đời mới của chúng ta. Đối
với họ, họ không phân biệt một người đàn bà botocudo, đút một
