Tôi thấy rằng mỗi ngày ý kiến của tôi mỗi thay đổi, nếu
đăng lên bây giờ tôi sợ sau này chính tôi lại phản đối tôi".
Nguyễn Văn Vĩnh thiết tha về nghề báo ngay tự lúc bấy giờ,
nhưng ông chín lắm, và, dù có nhiều bạn bè thúc giục, ông cũng
vẫn chưa muốn chuyên tâm viết.
"... Ở đây, tôi rất có nhiều dịp tốt để viết báo, nhưng tôi
không làm, sở dĩ như thế là vì từ bây giờ cho đến khi đạt được mục
đích, tôi muốn hoàn toàn là vô danh, không ai biết tôi là ai cả. Cái
mục đích ấy, tôi đã nói với anh nhiều rồi..."
Trong khi đó, Nguyễn Văn Vĩnh không ngớt đọc báo và dù công
việc về đấu xảo cực kỳ bận rộn, ông cũng cố để thì giờ đi thăm
những nhà báo Pháp và bài tường một cuộc đi thăm đó cho Phạm Duy
Tốn đã cho ta thấy rằng chưa bước chân hẳn vào nghề ông đã say
mê nghề như thế nào:
"... Cuộc đi thăm lý thú nhất của tôi trong Đấu xảo là cuộc đi
thăm gian báo "Petit Marseillais". Toà báo đó có những tài liệu xác
thực nhất, lý thú nhất về nghề in từ khi nghề đó bắt đầu nảy
nở hay nói cho đúng từ khi nghề đó bắt đầu được nhập cảng vào
Âu châu. Một cái ma-két vẽ Guttenberg đứng trong cái nhà in thứ
nhất của ông ta. Trong tủ kính, bày những sách vở và tài liệu linh
tinh in từ ngày mới có nghề in đến bây giờ. Khách đến xem có thể
theo dò từng bước cái lịch trình tiến hoá của nghề in, của cái nghề
nhân những bản thảo lên thành nghìn thành vạn.
Trong một buồng riêng, có bày những máy móc tối tân nó cho
ta cái quan niệm của sự cố gắng khổng lồ trong ba thế kỷ. Ai đã
từng được trông thấy một người thợ xếp chữ tìm từng chữ một
xếp với nhau, buộc thành bát rồi cho vào khuôn, ai đã từng thấy
thế mà cho nhìn vào chỗ này thì sẽ phải ngạc nhiên vô cùng. Không
