tổ chức. Tâm thức phải hoàn toàn thoát khỏi mọi ảnh hưởng, không
bị nhiễm độc bởi xã hội, bởi cơ cấu tâm lý của tình tự tham lam,
ham muốn, âu lo, sợ hãi. Khởi đi từ sự tự do này, ta mới cô đơn và
chỉ trong trạng thái này, tâm thức mới có thể thấu hiểu được cái
vượt ngoài vòng thời gian.
Cái đẹp và cái vĩnh cửu không thể tách rời nhau được. Các ngài có
thể làm hội họa, có thể nhìn ngắm trời đất, nhưng nếu trong đó có
lẫn lộn một hành vi của cái ngã – có một xao động vị ngã của tư
tưởng – thì những gì các ngài nhận thấy không còn là đẹp nữa vì
vẫn còn bị thời gian dung chứa và nếu các ngài không thấu hiểu cái
đẹp, các ngài tuyệt đối không thể khám phá cái vĩnh cửu, cái bất tử.
Tâm thức các ngài phải thoát khỏi thời gian, nghĩa là thoát khỏi
những tập tục truyền thống, những tri thức do quá khứ tích trữ. Vấn
đề không phải tin hay không tin: tất cả điều đó đều ấu trĩ, hoàn toàn
trẻ con, không dính líu chi với vấn đề thực tại cả. Nhưng nếu ta thật
chân thành, nếu ta thật sự muốn khám phá thực tại, ta phải hoàn
toàn xa lìa những hành vi vị ngã của trạng thái cô độc, bấy giờ ta đạt
đến một trạng thái cô đơn trọn vẹn. Và chỉ trong trạng thái ấy ta mới
có thể thấu hiểu được cái đẹp, cái vĩnh cửu.
Nhưng các ngài hãy đề phòng: danh từ rất nguy hiểm, chúng là
những biểu tượng và biểu tượng không phải là thực tại. Chúng
chuyển đạt một ý nghĩa, một khái niệm, nhưng danh từ không phải
là sự vật. Cho nên, khi tôi nói về cái vĩnh cửu, các ngài phải biết xem
các ngài có bị ảnh hưởng bởi các danh từ tôi dùng không hay biết
xem các ngài có rơi vào cạm bẫy của một tin tưởng không? Nếu thế
thì hết sức là trẻ con.
Để biết xem có cái vĩnh cửu không, ta phải thấu hiểu thời gian. Thời
gian là một vật thực sự lạ lùng – tôi không nói thứ thời gian tính theo
đồng hồ, loại thời gian này vốn dĩ nhiên và cần thiết, tôi nói về sự
tương tục tâm lý, và có thể nào sống mà không có sự tương tục này
không? Vật đã thiết lập nên sự tương tục này đích thị là tư tưởng, là
hành-vi-tư-tưởng mãi vào một điều gì? Nếu ngày nào các ngài cũng
nhìn ngắm ảnh vợ các ngài, thì các ngài đã làm cho hình ảnh ấy
tương tục. Và có thể nào sống trong đời này mà không tạo sự tương
