tục cho hành động hầu ta có thể đề cập mỗi vấn đề bằng một tâm
thức mới mẻ không? Nghĩa là tôi có thể nào chết đi với mỗi hành
động sống trong ngày, để tôi không còn bao giờ tích trữ gì trong tâm
tôi nữa, để cho tâm thức tôi không bị nhiễm độc bởi quá khứ, để nó
luôn luôn mới mẻ, tươi nhuận, vô tư vô nhiễm không? Tôi quả quyết
rằng việc ấy có thể thực hiện được, rằng ta có thể sống như thế,
nhưng đối với các ngài, có thể đó không phải là sự thật: điều đó
chính các ngài đích thân tìm biết.
Như thể là ta bắt đầu nhận thấy rằng ta phải có một tâm thái hoàn
toàn cô đơn nhưng không phải cô độc, biệt lập. Trong tâm thái ấy
mới phát sinh được một cảm nhận phi thường về cái đẹp, về cái mà
tâm thức ta không sao tác tạo được. Điều đó hoàn toàn không liên
quan đến hành vi ráp nối vài nốt nhạc, sử dụng vài màu sắc để tạo
thành một bức họa, nhưng vì tâm thức ta cô đơn nên nó thể nhập
vào cái đẹp và do đó nó đầy mẫn cảm, và vì đầy mẫn cảm, nên nó
đích thực thông minh, sự thông minh của nó không phải là thứ thông
mình của xảo quyệt mưu mô hay của kiến thức, cũng không phải là
cái khả năng để làm một việc gì. Tâm thức ta thông minh trong ý
nghĩa là nó không bị nhiễm độc, không bị ảnh hưởng và không sợ
hãi. Nhưng muốn sống trong trạng thái ấy, tâm thức phải luôn luôn
đổi mới, nghĩa là phải chết đi với mỗi ngày sống của quá khứ, chết
đi với tất cả những gì nó đã biết.
Nhưng, như tôi đã nói, danh từ, biểu tượng, không phải là thực tại.
Danh từ cội cây không phải chính là cội cây, vậy chúng ta phải đề
phòng đừng bị xỏ mũi bởi danh từ. Khi tâm thức thoát ly khỏi danh
từ, biểu tượng thì tâm thức trở nên hết sức mẫn cảm và bấy giờ
nằm trong một trạng thái khả dĩ giúp nó khám phá được thực tại.
Tóm lại đó là điều các ngài tìm kiếm tự bấy lâu nay, từ thời cổ sơ
cho đến ngày nay, con người ước vọng tìm thấy một cái gì không do
chính nó tác tạo nên. Dù rằng, các tổ chức tôn giáo vô nghĩa lý với
người thông minh, nhưng chúng vẫn khư khư bảo rằng vốn có cái
siêu việt, và con người luôn luôn tìm kiếm cái siêu việt vì họ triền
miên sống trong đau khổ, phiền lụy, trong đảo điên, tuyệt vọng. Vì
luôn luôn sống trong một trạng thái vô thường biến động, nên họ
