Tôi đã vạch rõ cho thấy rằng ý thức không có giá trị gì với những
hành tung thiển cận của nó, với sự ba hoa không ngừng của nó; và
cả vô thức cũng không giá trị như thế. Cả hai sở dĩ thành ra quan
trọng chỉ là vì tư tưởng xen vào và gia cho chúng tính cách liên tục.
Tư tưởng vốn có vai trò của nó, nó có ích cho cả thảy mọi vấn đề kỹ
thuật nhưng nó hoàn toàn vô dụng trong cuộc chuyển hoá tận gốc.
Khi tôi nhận thấy tư tưởng vốn gia sự liên tục cho người năng niệm
như thế nào rồi, thì sự liên tục tức là thực thể năng niệm ấy liền
vong bặt đi. Mong các ngài nghe rõ mấy điều đó vì cần phải chú ý tỉ
mỉ thì mới nhận được.
Tôi lặp lại rằng ý thức và vô thức cả hai đều không quan trọng là
bao, sở dĩ chúng quan trọng là vì tư tưởng gia sự liên tục cho
chúng. Khi ta nhận thấy rằng toàn tiến trình tư tưởng quả là cuộc
phản ứng của quá khứ và tất nhiên không thể ứng đáp gì cả với
những đòi hỏi vĩ đại của cuộc chuyển hoá, thì ý thức và vô thức
không còn quan trọng chi nữa hết, và ta không còn bị chúng dẫn dắt
nữa. Tất nhiên ta không cần cử tâm động niệm gì cả, ta hoàn toàn
tịnh định, tịch tịnh, tịch lặng. Thế thì mặc dù ta vốn biết rằng cần thiết
phải có cuộc chuyển tâm, phải cuộc cách mệnh trọn vẹn tận gốc của
bản thể, thánh giá cũng vẫn không cử sự động niệm gì hết, bất cứ là
về hướng nào, rồi trong sự nhận thức trọn vẹn này, trong niềm tịch
lặng tròn đủ này, cuộc chuyển hoá đã được nảy sinh. Thế là cuộc
chuyển hoá chỉ nảy sinh trong chỗ bất định hướng, khi tâm thức
không động niệm vào một hướng nào, khi nó chẳng khiến tâm thức
động niệm, khi nó hoàn toàn tịch tịnh. Trong niềm tịch tịnh này thì có
cuộc chuyển hoá, vì trong niềm tịch tịnh toàn bộ căn cội của bản thể
ta lộ bày ra và tự tiêu giải. Đó là cuộc cách mệnh đích thực duy nhất,
không phải có tính cách kinh tế hay xã hội gì, không sinh nở do ý chí
hay tư tưởng gì cả. Chỉ trong cái tâm chuyển hoá đó ta mới nhận
chân được thực tại vượt lên trên cuộc tư nghị của danh từ, nhận
chân được cái tối cao, vượt ra ngoài vòng thần học, trí thức.
Mong sao tất cả những điều trình bày này không là cho các ngài
buồn ngủ! Có lẽ các ngài muốn hỏi tôi vài câu gì nữa?
