phận đó một cách thẳng tay. Không biết các ngài có để ý thấy các
ngài tự thương thân trách phận đến mực độ nào chăng khi các ngài
nói: "Tôi cô độc". Ngay khi sự thương thân xót phận này xen vào là
các ngài đã bồi đất cho cây đâm gốc mọc rễ rồi. Các ngài có thể
biện minh cho sự thương thân xót phận này, có thể lý luận, có thể
đánh bóng, phủ đậy nó bằng ý niệm, nhưng nó vẫn luôn luôn hiện
diện ở đó, ung độc lở lói vào sâu nội tâm các ngài. Vậy, kẻ muốn
thấu hiểu đau khổ, trước tiên phải khởi sự giải thoát khỏi cái mưu
mộ ti tiện, bạo ngược và vị ngã là sự thương thân xót phận đó. Các
ngài có thể cảm nhận được tình tự thương thân xót phận đó vì cầu
nguyện bệnh hoạn hoặc vì có kẻ thân yêu qua đời hoặc vì các ngài
chưa tự thực hiện được con người của mình, nên các ngài tự cảm
thấy mình sút kém, lu mờ, nhưng dù thế nào, tình tự thương thân
xót phận vẫn là gốc rễ của đau khổ. Hễ ta giải thoát khỏi tình tự này,
là ta có thể nhìn tận mặt đau khổ, không sùng thượng hay lẩn trốn
nó, hoặc gán cho nó một ý nghĩa cao thượng và đạo đức, hoặc nghĩ
rằng cần phải đau khổ mới tìm thấy được Thượng đế, như thế quả
thực là dại dột. Chỉ có những tâm thức mê mờ và ngu muội mới quy
thuận với đau khổ. Vậy bằng cách này hay cách khác, không nên
chấp nhận đau khổ mà cũng không chối bỏ nó. Khi ta đã giải thoát
khỏi sự thương thân xót phận ấy thì ta đã lột bỏ hết mọi tình tự và
cảm xúc của đau khổ có thể dấy sinh và lúc bấy giờ ta mới có thể
nhìn tận mặt đau khổ với một sự chú tâm trọn vẹn.
Tôi hy vọng rằng đó là điều mà các ngài đang làm sáng nay khi
chúng ta cùng tiến tới trong câu chuyện, và hy vọng rằng các ngài
đừng bằng lòng chấp nhận trên bình diện ngôn từ những điều tôi
trình bày. Các ngài hãy ý thức việc các ngài âu sầu chấp nhận đau
khổ, ý thức những lý luận, những biện giải, ý thức sự thương thân
tủi phận, thái độ tình cảm và xúc cảm của các ngài, bởi vì tất cả
những thứ ấy đều làm hao phí năng lực. Muốn thấu hiểu đau khổ,
các ngài phải đặt hết chú tâm của các ngài vào đó và trong sự chú
tâm này không còn chỗ chứa những biện giải, những tình cảm
những lý luận cũng như tình tự thương thân xót phận.
Tôi hy vọng các ngài thấu hiểu rõ ràng qua lời trình bày của tôi, khi
tôi khuyên các ngài nên đặt hết chú tâm vào đau khổ. Trong sự chú
