địa phương vây chung quanh, đoàn trẻ nuôi của Gorki chuyển mình tiến về
phía Kuriajê. Xe của Brêgen đi vượt lên đến chỗ tôi và Brêgen bảo:
- Ông lên xe!
Tôi nhún vai, vẻ ngạc nhiên, và đưa tay để lên trái tim
[44]
Trời nóng và bốn bề yên tĩnh. Đường đi vào các cánh đồng cỏ và qua một
chiếc cầu nhỏ bắc trên một con sông bé, hẹp và hẻo lánh. Chúng tôi đi hàng
sáu: bốn kèn vì tám trống đi đầu, rồi đến tôi với đội trưởng trực nhật,
Taranet, và đàng sau là đội cờ. Cờ vẫn cuốn trong bọc, và từ trên đầu nhọn
sáng chói của nó rũ xuống những quả tua vàng đung đưa trên đầu Lapô. Sau
lưng Lapô là đoàn trại viên mặc áo sơ-mi trắng sạch trong sạch bóng, những
bắp chân để trần bước đều nhịp trẻ trung hùng dũng, ở giữa đoàn xen vào
bốn hàng thiếu nữ mặc váy màu lam.
Một lần bước ra khỏi hàng một phút, tôi bỗng trông thấy những gương mặt
các trại viên đều căng lên, rắn lại. Mặc dầu chúng tôi đi giữa đồng cỏ vắng
vẻ, chúng vẫn giữ hàng ngũ rất thẳng và nếu thỉnh thoảng có vấp phải
những mô đất, chúng lại vội vã sắp lại nhịp bước chân. Người ta chỉ nghe
thấy những tiếng trống đổ hồi vọng tới những bức tường Kuriajê thành một
âm vang đanh và gọn. Trong ngày hôm nay tiếng trống của chúng không ru
ngủ, mà cũng không san bằng những suy nghĩ của chúng tôi. Trái lại, chúng
tôi càng đi tới gần Kuriajê bao nhiêu, tiếng trống lại càng có vẻ cương quyết
và thôi thúc thêm bấy nhiêu, và ai nấy đều muốn để cho không những bước
chân mình mà cả đến từng cảm xúc của trái tim mình cũng phục tùng cái kỷ
luật nghiêm khắc của nó.
Đoàn chúng tôi đi vào thôn Pôtvorki. Dân trong thôn đứng sau các hàng
giậu cây và các khuôn cửa nhỏ. Những con chó lớn hung dữ nhảy lên chồm
chồm ở đầu dây buộc chúng, đó là con cháu những con chó có thời canh giữ
các kho tàng của tu viện ngày xưa. Trong cái làng này, cả đến người ngoài
chứ không phải chỉ riêng gì chó, đều đã lớn lên trên những đồng cỏ màu mỡ
của lịch sử tu viện. Họ đã sinh ra đời, đã được nuôi dưỡng và dạy dỗ do tác
