lầm đã sửa đổi, nhiều thắng lợi to lớn hơn đã chắc chắn giành được cho
tương lai. Vậy mà tất cả đều hỏng hết chỉ vì một phút hoảng loạn.” Napoléon
đọc cho người chép ở Sainte Hélène - chú thích ở nguyên tác.
Tên những tướng Áo bị Bonaparte đánh bại trong chiến dịch Ý nổi
tiếng 1796.
Napoléon là người đảo Corse; tổ tiên của Louis XVIII là người
Béarnais.
Những trận chiến thắng lớn thời Quân Chủ, trước chiến công
Austerlitz của Bonaparte nhiều.
Nguyên văn La Tinh: Non pluribus impar.
Đồi Belle Alliance, tên Pháp có nghĩa là “Liên minh hẩu”.
Turene: Danh tướng triều Louis XIV.
Hoche, Marceau hai danh tướng thời Cách Mạng Pháp, nổi tiếng về
tài chỉ huy, ý chí Cách Mạng, tính liêm chính và lòng công minh; đều xuất
thân bình dân và bắt đầu cuộc đời lính với Cách Mạng 1789.
Mệnh danh của nhà văn và nhà triết học tiến bộ Pháp Voltaire thế kỷ
XVIII, Ferney một thị trấn ở sát Thụy Sĩ, nơi Voltaire cư trú 20 năm lúc về
già.
Alexandre, vua xứ Macedonia, sống vào thế kỷ thứ III trước Công
Nguyên. Là nhà quân sự thiên tài, ông đã chinh phục một đế quốc rộng lớn
bao gồm Hy Lạp, Tây Á, Ba Tư, một phần Ấn Độ. Các tướng lĩnh của ông
đánh nhau dữ dội để giành đất đai ngay sau khi ông chết.
Nguyên văn: Fodit, et in fossa thesaures condit opaca, As, nummos,
lapides, cadaver, simulacra, nibilque.
Rostopkine: Tổng đốc thành Moskva, đã đốt cháy thành phố để cho
đội quân xâm lược của Napoléon bị đói, rét - 1812.
Mancenillier, một loại cây có quả độc và nhựa độc đến nỗi người ta
tin rằng ngủ dưới bóng nó cũng đủ chết.
Nguyên văn: Un Filousophe, filou: Tên trộm cắp, sophe: Người có lý
thuyết, có khoa học - một danh từ tác giả mới tạo, phỏng âm danh từ
philosophe, nhà triết học - để nói đây là một tay trộm cắp có lý luận.
